İsveç'in Stockholm kentinde açıklanan 2022 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü ‘Soyu tükenmiş homininlerin genomları ve insan evrimi’ ile ilgili çalışmaları nedeniyle İsveçli paleogenetikçi Svante Paabo kazandı.
Nobel komitesi, ‘Buluşu, bizi benzersiz şekilde insan yapan şeyi keşfetmesinin temelini oluşturuyor. Yaşayan tüm insanları, nesli tükenmiş homininlerden ayıran genetik farklılıkları ortaya çıkardı’ açıklamasında bulundu.
İsveç'in Karolinska Enstitüsü tarafından verilen ve 10 milyon İsveç kronu (16.6 milyon TL) değerinde olan ödül, bilim dünyasının en prestijlisi kabul ediliyor.
Farklı dallarda Nobel Ödülleri'nin kazananları, bu hafta açıklanmaya devam edecek.
SVANTE PAABO KİMDİR?
Svante Pääbo, 20 Nisan 1955 yılında dünyaya geldi. İsveçli biyolog, genetikçi ve bilim insanı olan Paabo, evrimsel antropoloji alanında uzmanlaştı. Palleogenetiğin kurucularından biri olarak Neandertal genomu üzerinde yoğun bir şekilde çalıştı. 2022'de ‘soyu tükenmiş homininlerin genomları ve insan evrimi ile ilgili keşifleri’ nedeniyle Nobel Tıp Ödülü'ne layık görüldü.
Svante Pääbo, 20 Nisan 1955 tarihinde İsveç'in başkenti Stockholm'de doğdu. Annesi Estonyalı kimayager Karin Pääbo tarafından büyütülen Svante'nin babası, 1982 Nobel Tıp Ödülü sahibi Sune Bergström'dür. Doktora derecesini 1986'da Uppsala Üniversitesi'nde adenovirüslerin E19 proteininin bağışıklık sistemini nasıl modüle ettiğini dair araştırma üzerine yaptı. Doktorasını tamamladıktan sonra Almanya'nın Leipzig şehrindeki Max Planck Enstitüsü Evrimsel Antropoloji Genetik bölümü başkanı oldu. 1992 yılında, Alman Araştırma Cemiyeti tarafından verilen Almanya'nın en önemli araştırma ödülü olan Leibniz Ödülü'nü aldı.
Ağustos 2002'de Pääbo'nun araştırma birimi, eksik ya da hasarlı olması dil kabiliyetinin gelişmesinde sorunlara yol açan bir gen olan ‘Lisan geni’ FOXP2'yi bulduklarını açıkladılar.
Pääbo, aynı zamanda ilk çağ insanları ve diğer antik topluluklar üzerine modern genetik yöntemlerini kullanarak çalışmalar yürüten bir bilim dalı olan paleogenetik'in kurucusu olarak bilinir. 2006 yılında, Neandertal'lerin gen haritasının tamamını yeniden inşa edilmesi planını açıkladı. 2007 yılında Pääbo, Time dergisi tarafından yılın etkili 100 kişisi listesinde yer aldı.
