VAMPİR KELEBEK NEDİR?
Vampir kelebek (Ricania simulans) halk arasında yalancı kelebek olarak da bilinir. 1851 yılında keşfedilen bir çekirge türü olan vampir kelebek, Karadeniz Bölgesi'nde sık sık görülüyor.
Vampir kelebeklerin dişisinin boyu yaklaşık 10,5 mm, kanat açıklığı 14,5 mm’dir. Erkeğin boyu ise yaklaşık olarak 8,8 mm, kanat açıklığı 13 mm, kanatları ve pronotumu dişiye göre biraz daha açıktır. Dişi ve erkek bireylerin kanatları üzerinde enine, öndeki biraz daha kısa olmak üzere açık gri renkte iki bant bulunur. Alt kanatlar bantsız ve şeffaftır. Kanatlar istirahat halinde çatı şeklinde durur. Yumurta 0,97 mm boyunda ve 0,46 mm eninde, oval ve soluk renktedir. Yumurtalar konukçu kabuğu içine tespih tanesi gibi dizilir.
Vücut genel olarak açık gri renkte ve üzerinde açık kahverenginde lekeler bulunur. Erginlerde olduğu gibi beslenmek için sokucu-emici ağız yapıları gelişmiştir. Abdomenin sonunda vücut boyundan daha uzun, beyaz renkte ve dokunulduğunda dökülebilen uzunca mumsu iplikçikler mevcuttur. Ergin ve nimfler rahatsız edildiklerinde zıplayabilirler. Nimfler abdomenin sonundaki tüylerini paraşüt gibi kullanarak yavaşça konarlar.
Hava sıcaklıklarına bağlı olarak mayıs ayı ortasında yumurtalardan nimfler çıkmaya başlar, 5 nimf dönemi geçirdikten sonra temmuz ayı başında ilk erginler görülür. Çıkan erginler ağustos ayı başında yumurtalarını otsu ve çok yıllık bitkilerin sürgünlerine ve yan dalcıklarına bırakır, yılda bir döl verir.
VAMPİR KELEBEKLER ZARARLI MI?
Bu hayvanlar insanlara karşı zararlı değil. Ancak ergin ve nimfleri tek yıllık bitkilerin toprak üstü aksamlarında, çok yıllık bitkilerin sürgün ve meyvelerinde emgi yaparak zararlı olur. Erginler ise yumurta bıraktığı konukçusunda sürgünlerin ve bitkinin diğer organlarının kurumasına da neden olur. Ayrıca beslendiği bitkilerde tatlımsı madde salgılayarak fumajine neden olur.
Nimfler ilk önce tarım alanlarının kenarında yer alan mürver, yabani böğürtlen, ısırgan ve pelin gibi yabancı otlar, çit bitkileri ve asma gibi bitkilerde görülür, daha sonra buralardan kültür bitkilerine geçerler. Fındık, kivi, kızılağaç, karayemiş ve incir gibi bitkilerin daha çok dip sürgünleri ve taze uç sürgünlerinde beslenirler. Sebzelerde özellikle fasulyenin çiçeklenme döneminde önemli derecede zarar yaptığı, ayrıca hıyar ve patlıcanda beslendiği tespit edilmiştir. Kivide ise nimfler beslenerek ve tatlımsı madde çıkararak meyvelerde fumajine neden olmaktadır.
VAMPİR KELEBEKLERE KARŞI NASIL ÖNLEMLER ALINIR?
Vampir kelebeklerin daha fazla yayılmasını engellemek için ilaçlama yapılabiliyor. Bunun yanı sıra alınabilecek diğer ufak önlemler de mevcut. Bunun için kelebeklerin yumurtalarını bıraktıkları dallar budanmalı, önceki yıldan kalan çalı çırpı toplanarak yok edilmeli.