Avrupa Komisyonu, Salı günü, internet hizmetlerindeki güçlü pozisyonlarıyla çevrimiçi rekabeti ya da müşteri haklarını zedeleyebilecek -Google ve Amazon gibi- büyük dijital şirketleri dizginlemek için hazırladığı iki tasarıyı duyurdu.
Dijital Hizmetler Yasası (DSA) ve Dijital Pazar Yasası'nı (DMA) öneren Komisyon, e-Ticaret Yönetmeliği'nin 2000 yılında geçmesinden bu yana Avrupa Birliği'nin çevrimiçi yasalarını ilk kez güncellemiş oldu.
DMA'ya göre, Avrupa Birliği'nde aylık aktif kullanıcı sayısı 45 milyonun ya da yıllık aktif işletme kullanıcı sayısı 10 binin üzerinde olan sanal platformlar "kapı gardiyanları" haline gelmiş durumda. İşletmeler ve tüketiciler için adil bir dijital ortam yaratmaları amacıyla bu platformlara daha fazla sorumluluk verilecek.
Tasarıya göre, bir şirketin gardiyan olarak nitelendirilmesi için son üç senedir Avrupa Ekonomik Alanı'nda 6,5 milyar euronun (7,93 milyar ABD doları) üzerinde yıllık ciro yapmış olması ya da son bir yıldaki ortalama piyasa değerinin 65 milyar avrodan az olmaması gerekiyor.
Yeni yasaya göre gardiyanlar, kullanıcıların önceden yüklenmiş yazılım ve uygulamaları kaldırmalarına engel olamayacak, işletme statüsündeki kullanıcıların bilgilerini onlarla rekabet etmek için kullanamayacak ya da kullanıcılarının farklı platformlardaki hizmetlere ulaşımını engelleyemeyecek.
Gardiyanlar bu kurallara uymazsa, Avrupa Komisyonu bu şirketlere yıllık küresel gelirlerinin yüzde 10'una varan para cezaları ve yine yıllık küresel gelirlerinin yüzde 5'ine varan periyodik cezalar uygulayabilecek.
DSA, diğer düzenlemelerin yanı sıra dijital oyunculara yasa dışı ürün, hizmet ya da içerikleri kaldırmak ve reklamlarla kullanıcılara içerik öneren algoritmalar konusuda yeterli şeffaflığı sağlamak konusunda yeni kurallar getiriyor.
Avrupa Komisyonu'nun Dijital Çağa Uygun Bir Avrupa'dan Sorumlu Kıdemli Başkan Yardımcısı Margrethe Vestager, yaptığı basın açıklamasında, "Bu iki tasarının amacı kullanıcı, müşteri ve işletme olarak fiziksel dünyada olduğu gibi çevrimiçi dünyada da güvenli ürünler ve hizmetlerden oluşan geniş bir yelpazeye sahip olmamız" dedi.
DSA ve DMA, AB içindeki ve dışındaki paydaşlar için sürpriz değil. Komisyon mevcut yasaları yeniden şekillendireceğini ilk kez 2019 yılında duyurmuştu. Bu iki düzenleme için 2020 yazında iki kez kamuoyunun görüşüne başvurulmuştu. (1 euro = 1.22 ABD doları)
