Çin Merkez Bankası Başkanı Yi Gang, Salı günü Finlandiya Merkez Bankası Gelişen Ekonomiler Enstitüsü'nün bir konferansında video aracılığıyla yaptığı konuşmada, dijital yuanla ilgili en son gelişmeleri aktardı ve ülkenin gelecekteki hamlelerini açıkladı.
Şu ana kadar ne kadar ilerleme kaydedildi?
8 Ekim itibarıyla ülkedeki dijital yuan için pilot senaryo sayısı 3,5 milyonu aştı. Çin Merkez Bankası Başkanı'na göre, toplam işlem hacmi 56 milyar yuan (yaklaşık 8,76 milyar ABD doları) olan 123 milyondan fazla kişisel cüzdan açıldı. Çin'in merkez bankası dijital para birimini (CBDC) geliştirme çabaları, dijital yetkilendirilmiş para birimlerini ilk kez incelemeye başladığı 2014 yılında başladı ve ardından merkez bankası, 2017 yılında ticari bankalar ve internet şirketleriyle araştırma ve geliştirme konusunda işbirliği yapmak için harekete geçti.
Dijital yuanın pilot uygulamaları 2019'un sonlarında başladı ve o zamandan beri Beijing, Shanghai ve Shenzhen de dahil olmak üzere 10 Çin şehrinde kullanıma sunuldu. Yaklaşan 2022 Beijing Kış Olimpiyatları'nda daha fazla test etme planları ile ülkede geniş kapsamlı dijital yuan senaryoları gündemde.
Zorluklarla nasıl başa çıkılıyor?
Başkan Yi'ye göre, hem para politikası hem de finansal istikrar üzerinde büyük bir etkisi olacağı için dijital para biriminin tasarımı önemli. Yi, dijital yuanın olumsuz etkilerini en aza indirmek için Çin'in e-CNY'yi faizsiz M0 veya dolaşımdaki nakit olarak konumlandırdığını ve böylece mevduat için bankalarla olan rekabeti azalttığını söyledi. Ülkede, merkez bankasının ihracı kontrol ettiği, ticari bankaların ve ödeme kurumlarının takas ve ödeme hizmetleri sağlayan aracılar olarak hareket ettiği iki kademeli bir sistem benimsenmiş durumda.
Merkez Bankası, banka kaçakçılığı riskini en aza indirmek amacıyla cüzdan bakiyeleri ve işlem tutarları için üst limitler belirledi. Merkez Bankası Başkanı, bankanın ayrıca, pilot uygulamada e-CNY'nin para politikası ve finansal piyasalar üzerindeki etkisini test etmeyi de hedeflediğini söyledi.
Gizlilik korumasına gelince, Yi, CBDC ile ilgili veri toplamanın "küçük değerli işlemlerin anonim kalması ve büyük değerli işlemlerin izlenebilir olması" ilkesini izleyeceğini söyledi ve CBDC için toplanan veri miktarının mevcut e-ödeme araçları için toplanandan daha az olacağına dair taahhütte bulundu.
Bundan sonra hangi adımlar atılacak?
Yi, ülkede dijital yuanın esas olarak yurtiçi perakende ödeme taleplerini karşılamak üzere tasarlanacağını belirterek, e-CNY tasarımının ve kullanımının pilot sonuçlara göre iyileştirileceğini de sözlerine ekledi. Yi, ülkenin dijital yuan geliştirmedeki sonraki adımlarını belirleyerek, nakit ve banka hesaplarına referansla bir yönetim modeli oluşturmaya, bu modelin verimliliğini, mahremiyet korumasını ve sahteciliğe karşı koruma özelliklerini artırmaya ve mevcut ödeme araçlarıyla birlikte çalışabilirliğini artırmaya odaklanılacağını söyledi. Yi'ye göre, ülke ayrıca dijital yuanın kapsayıcılığını ve kullanılabilirliğini geliştirmek için çalışacak.
Dijital para biriminin hızlı gelişimine rağmen Yi, Çin'in e-CNY kullanımına pazar odaklı bir yaklaşım benimseyeceğini ve tüketicilerin ihtiyaç duyduğu kadar e-CNY çıkaracağını vurguladı. Yi, "Öngörülebilir gelecekte nakit tükenmeyecek. Nakit talebi olduğu sürece nakit sağlamaya devam edeceğiz" dedi.