İstanbul'da özellikle zika virüsü bulaştıran 'Aedes' türü sivrisineklerin sayısında artış yaşanıyor. Yakınındaki dere nedeniyle İstanbul Avcılar Yeşilkent Mahallesi'nde de Aedes türü sinekler artışa geçti.
Mahalle sakinleri, artan sivrisineklerin soktuğu çocuklarda kaşınma sonrası yaralar oluştuğunu söyledi. Sivrisineklerin soktuğu çocukların bacakları ve kollarında oluşan yaraları gösteren mahalle sakinleri, durumun çözümü için yetkililere seslendi. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Tıbbi Viroloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Kenan Midilli, artan sineklerin 'Aedes' ve 'Culex' türü olduğunu belirtti. Midilli, sadece ilaçlama yönteminin başarılı olmadığını söyledi.
Midilli, ‘Çok çeşitli yöntemlerin bir arada kullanılması gerekiyor. Bataklıkların kurutulması lazım, biyolojik yöntemler var, sivrisinek larvalarını yiyen balıklar var’ diye konuştu.
'İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE BİRLİKTE SİNEKLERDE ARTIŞ OLDU'
Midilli, iklim değişikliği ile birlikte özellikle sivrisineklerde artış olduğunu belirterek, ‘Sivrisinekler çok fazla hastalığa vektörlük yapıyorlar, bunları taşıyorlar ve sokarken de insanlara bu hastalıkları bulaştırıyorlar. İstanbul için önemli olan iki cins var. Biri daha önce de burada var olan Culex cinsi. Culex cinsi ile özellikle Batı Nil Ateşi bulaşabiliyor. Daha önce Türkiye'de vakalar oldu ancak 2020 yılından beri Türkiye'de vaka yok. Kuşlardan kan emen Culex cinsi sivrisinekler insanlara da bulaştırabiliyorlar ama insanlar tekrar hastalığın yayılmasında rol oynamıyorlar. Batı Nil Ateşi'nin büyük bir çoğunluğu basit bir gribal enfeksiyon bulgularla kendi kendine iyileşen hastalık tablosu geliştiriyorlar’ dedi.
'TÜM KIYILARIMIZA YAYILDI'
Prof. Dr. Kenan Midilli, ilaçlama yöntemi ile sonuç elde edilmeyeceğini belirterek, ‘Aedes cinsi sivrisinekler, özellikle daha önceleri Afrika ve Asya'da yaygın olarak bulunan sineklerdir. Bunlar da zika virüsünü bulaştıran sineklerdir. Özellikle dünyada araba lastiklerinin dolaşımının artmasıyla birlikte bu sivrisinekler yayıldı. Önce 1960 yıllarında İtalya'da girdi. Bize 2010 yılında batı sınırından giriş oldu. Şu an neredeyse tüm kıyılarımıza yayılmış durumda. İlaçlama yöntemi tercih edilen yöntemlerden bir tanesi ama uzun vadeli başarılı olan bir yöntem değil.
Çok çeşitli yöntemlerin bir arada kullanılması gerekiyor. Sivrisinekler, yumurtalarını su birikintilerine bırakıyorlar. Su birikintilerinin yok edilmesi lazım. Araba lastiklerinin içindeki sular, saksı diplerinin içinde kalan sular gibi alanları bile çoğalmak için kullanabiliyorlar. Etraftaki su birikintilerini kurutmak lazım. Bataklıkların kurutulması lazım, biyolojik yöntemler var, sivrisinek larvalarını yiyen balıklar var ama ilaçlama yöntemi çok geçerli bir yöntem değil çünkü çok agresif bir yöntem. İzlenmesi ve gerekli olan asıl kaynakların kurutulması gerekiyor’ diye konuştu.
AEDES SİVRİSİNEĞİ NEDİR?
Aedes aegypti beyaz işaretlere ve çizgili bacaklara sahip küçük siyah bir sivrisinektir. Aedes aegypti'nin Doğu Karadeniz Bölgesi'nde, Artvin'den başlamak üzere Giresun il sınırına kadar yerleşik popülasyon olarak var olduğu ve Batum'dan Kırım Yarımadası'na doğru yayılmakta olduğu saptanmıştır. Aedes sivrisineği bazı ciddi viral enfeksiyonların insanlara geçme ihtimalini taşıyor. Kan dolaşımına karışarak insanda hastalığa neden olur. Genellikle gelişen belirtilerin hafifletilmesine yönelik bir tedavi uygulanıyor.
Bu sivrisinekler özellikle gündüzleri ısırmaktadır. Bulaşma 2500 metreye kadar olan yerleşim birimlerinde gözlenebilir. Afrika'ya ve Asya’ya özgü olan sivrisinek türü, günümüzde dünyanın tüm tropikal, subtropikal ve ılıman bölgelerinde görülmektedir. Bu sivrisinekler, virüs taşıma kapasitesi yüksek bir türdür.
AEDES SİVRİSİNEK ISIRIĞI BELİRTİLERİ NELER?
Özellikle dere yatağına yakın yerlerde sıklıkla görülmeye başlayan Aedes sivrisineğinin belli başlı belirtileri bulunuyor. Sivrisinek, soktuğu çocuklarda normalinden daha büyük bir yara bırakıyor. Sinek ısırığı sonrası bacağın kaşınmasıyla iz, normal sinekten daha büyük gözüküyor.
Sarıhumma virüsü ile enfekte olan kişilerin birçoğu hiçbir belirti vermeyebilir veya hafif belirtiler gösterebilir. Belirti oluşanlar için kuluçka süresi 3-6 gündür. Hastalığın ilk belirtileri ani ateş, titreme, şiddetli baş ağrısı, sırt ağrısı, genel vücut ağrıları, bulantı, kusma, yorgunluk ve halsizliktir. Hastaların çoğu ilk dönemden sonra iyileşme göstermektedir.
İyileşen hastalarda halsizlik ve yorgunluk birkaç ay sürebilir Bu hastaların yaklaşık %15’inde daha şiddetli bir faza geçiş olur. Bu ikinci dönemde yeniden ateş yükselmesi, sarılık, karın ağrısı, kusma ve kanama belirtileri görülür. Sonunda şok ve çoklu organ yetmezliği gelişir. Bu hastaların yarısı ilk belirtilerin başlamasından 10-14 gün sonra kaybedilirler.
(DHA, CNN Türk)
