Doğrudan 7 milyondan fazla çalışanı, dolaylı olarak ise tüm vatandaşları ilgilendiren yeni asgari ücreti belirleme çalışmalarında sona gelindi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğinde 7 Aralık'ta birinci, 14 Aralık'ta ikinci toplantısını yapan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, üçüncü kez bir araya geldi.
TÜRK-İŞ TEKLİFİNİ AÇIKLADI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda basına kapalı olarak 3 saate yakın süren toplantıda, işçi tarafını Türk-İş, işveren tarafını TİSK temsil etti.
Toplantının son bölümüne Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay da katıldı. Görüşme sonrası açıklama yapan Atalay, işçi tarafının asgari ücret teklifini ilk kez açıkladı.
Atalay, ‘Teklifimiz 9 bin lira, verirlerse imza atarız. Vermezlerse masaya oturmayız’ dedi. Atalay, açıklama sonrası bakanlık binasından ayrıldı.
TİSK heyeti de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'le görüşmesi sonrası bakanlıktan ayrıldı.
ASGARİ ÜCRETTE ŞİMDİ NE OLACAK?
Asgari ücretle ilgili bundan sonraki süreç nasıl işleyecek? TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç NTV yayınında değerlendirdi.
Asgari ücrette sürecin nasıl işleyeceğini anlatan Prof. Dr. Cem Kılıç, ‘Şimdi arka oda diplomasisi çalışır muhtemelen taraflar tekrar görüşeceklerdir. 1 hafta bekleme gibi bir durum soz konusu degil. Anlaşma zemini oluştu hemen bir araya gelip bunu tekrar imzalayabilirler’ dedi.
Türk-İş'in teklifini değerlendiren Prof. Dr. Cem Kılıç, ‘Türk-İş'in 9 bin liralık teklifi yüzde 63'lük bir artışa geliyor. Geçen yıl 4 bin 253 lira açıklanmıştı. 9 bin lira yüzde 100'ün üzerinde artışı beraberinde getiriyor. İşveren tarafı da şunu masaya yatırıyordur. Asgari ücret artar işverene bir takım destekler verilir. Bu destek önemli. Bu asgari ücret desteğini 2016 yılından bu yana aynı noktada takıldı kaldı. İşveren tarafı bu konuyu masaya yatırıyordur. Ben bir uzlaşmaya gidileceğini düşünüyorum açıkçası’ açıklamasında bulundu.
Geçmiş yıllarda alınan kararları değerlendiren Prof. Dr. Cem Kılıç, ‘Her halukarda işveren tarafının bunu imzalaması gerekecek ve eğer işçi tarafı bu deklare edilen rakamı bulamamışsa bu durumda muhalefet şerhini koyacak. Şöyle bır bakıldığında son 22 yılda öyle bir rakamı 15 kere taraflar muhalefet şerhi koymuşlar imzalamamışlardı. İşçi tarafı da işveren tarafı da olabilir. İşveren tarafının imzalaması durumunda sorunun çözüleceğini yeni yıla yeni bir asgari ücretle gireceğimizi düşünüyorum’ dedi.
İŞÇİ TARAFI PAZARLIĞA 7 BİN 785 LİRADAN BAŞLADI
Komisyonda işçi kesimini temsil eden Türk-İş, öncelikle pazarlığın Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırmasının kasım ayına ait açlık sınırı verisi olan 7 bin 785 lira üzerinden başlamasını talep etmişti.
Bunun yanında, refah payı ile enflasyona karşı satın alma gücünün korunmasını talep ediyordu. Bu rakamsal talebin yanında, gelir vergisi dilimlerinin çalışanlar lehine düzenlenmesi ve sendikal örgütlenmenin önündeki engellerin kaldırılması da Türk-İş'in pazarlık masasına taşıdığı konular arasında bulunuyor.
İŞVEREN TARAFI NE TALEP EDİYOR?
İşveren kesimini temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ise asgari ücrete dair rakam paylaşmamakla birlikte, temel olarak işçilerin ve işverenlerin gözetildiği dengeli bir asgari ücretten yana tutum sergiliyor.
Yeni asgari ücret rakamında, istihdamın korunmasını, yeni istihdam yaratılmasını ve işletmelerin rekabet gücünün dikkate alınmasını isteyen TİSK, asgari ücret işveren desteğinin 2023'te de sürdürülmesini talep ediyor.
Asgari ücret zammının ne olacağı merak ediliyor. İşte olası senaryolara göre kalem kalem hesabı...
YÜZDE 45 ZAM
İlk senaryo net asgari ücretin 8 bin liraya çıkması.
Net olarak yüzde 45 artırılan asgari ücret brüt 9 bin 412 liraya çıkıyor ve işverene maliyeti de 11 bin 59 lira oluyor.
YÜZDE 50 ZAM
İkinci senaryo yüzde 50 artışla 8 bin 250 liraya yükseltilmesi.
Brüt ücret 9 bin 706 liraya çıkıyor ve işverene maliyeti 11 bin 404 lira oluyor.
YÜZDE 55 ZAM
Üçüncü senaryo asgari ücretin yüzde 55'lik artış ile 8 bin 500 lira seviyesine ulaşması.
Bu durumda brüt ücret 10 bin liraya, işverene maliyeti ise 11 bin 750 liraya yükseliyor.
YÜZDE 60 ZAM
Son senaryo ise net asgari ücretin yüzde 60 artışla 8 bin 750 liraya çıkarılması.
Bu durumda brüt ücret 10 bin 294 liraya, işverene maliyet ise 12 bin 95 liraya denk geliyor.
ASGARİ ÜCRET NASIL BELİRLENİYOR?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
ASGARİ ÜCRET NE KADAR?
Asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 6 bin 471 lira, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 5 bin 500 lira 35 kuruş olarak uygulanıyor.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 7 bin 603 lira 43 kuruş. Bunun 6 bin 471 lirası brüt asgari ücret, 1003 lira 1 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 129 lira 42 kuruşunu işveren işsizlik sigorta primi oluşturuyor.