Xinhua muhabirleri Liu Xinyu, Yu Tao
VİYANA, 19 Mayıs (Xinhua) -- Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, Xinhua ile yakın zamanda yaptığı söyleşide, Çin'in hızla büyüyen nükleer enerji sektöründen övgüyle bahsederek, UAEA ile Çin arasındaki nükleer işbirliğinin güçlenmesi temennisinde bulundu. Grossi'nin Mayıs ayı sonunda Çin'i ziyaret etmesi planlanıyor. Çin'in bazı kritik nükleer tesislerinin de ziyaret edileceği gezi, Grossi'nin 2019 yılında kurumun başına geçmesinden bu yana Çin'e yapacağı ilk ziyaret olacak. Grossi, Çin ziyaretinin "uzun zamandır beklenen bir ziyaret" olduğunu, zira Çin'in UAEA'nın en önemli ortaklarından biri olduğunu ve başta nükleer meseleler olmak üzere her açıdan bir dünya lideri olduğunu söyledi.
Çin'in nükleer enerji alanındaki gelişiminden övgüyle bahseden Grossi, Çin'in nükleer enerji sektörünü, karbondan arındırma ve enerji geçiş hamlesinin bir parçası olarak sürekli artan bir hızla genişlettiğini belirtti. Grossi ayrıca Çin'in, dünya genelinde nükleer enerjinin barışçıl kullanımını teşvik etmek adına "dünya standartlarındaki" nükleer teknolojilerini diğer ülkelere ihraç ettiğini ifade etti. Grossi, nükleer enerji gelişimi, nükleer teknoloji uygulaması, nükleer tıp ve silahsızlanma gibi alanlarda UAEA ile Çin arasındaki yakın işbirliğini de vurguladı. Yetkili, "Çin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi ve bir küresel güç olarak, kurumumuzun da bir takım roller üstlendiği pek çok konuda söz sahibi bir ülke. Konu küresel nükleer silahların yayılmasını önlemek olunca, Beijing ile görüşmem kaçınılmazdı" dedi.
Grossi, nükleer enerjiye olan küresel ilgi ve talep arttığı sürece, önemli bir teknoloji sağlayıcısı olan Çin ile bu alandaki işbirliğinin daha geniş ve derin olmasının beklendiğini vurguladı. Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmaların geçen yılın Şubat ayında tırmanmasından bu yana, UAEA Başkanı başta saldırı altındaki Zaporijya Nükleer Enerji santrali olmak üzere Ukrayna'daki nükleer tesislerin güvenlik durumu konusunda sürekli uyarıda bulundu.
Ukrayna'yı ziyaret eden UAEA Başkanı, Kiev ve Moskova ile görüşerek güvenlik ve emniyeti temin etmek için Ukrayna'nın nükleer tesislerinde UAEA uzmanlarının kalıcı olarak bulunmasını sağladı.
Çin'in UAEA'nın çalışmalarına verdiği destekten duyduğu memnuniyeti dile getiren Grossi, ekibinin Çinli uzmanlar ile sürekli olarak bilgi alışverişinde bulunduğunu ve onlardan tavsiyeler aldığını kaydetti. Çin, Şubat ayında Ukrayna krizinin siyasi çözümü konusundaki tutumunu belirten bir rapor yayımlamıştı. Raporda, nükleer enerji santrallerine veya diğer barışçıl nükleer tesislere yönelik silahlı saldırılara karşı olunduğu ve bu tesislerin güvenlik ve emniyetini sağlamada yapıcı rol oynayan UAEA'nın desteklendiği belirtilmişti. Söz konusu rapor hakkındaki soru üzerine Grossi, Çin'den gelen desteğin, Ukrayna'da "nükleer tesislerde güvenlik ve emniyet sağlanmasında" kendisine yardımcı olması nedeniyle çok önemli olduğunu belirtti.