İkinci el satış dükkanında bir yandan ucuz eşya almak için gelen mü şterileriyle ilgilenen dükkan sahibi Xinhua'ya "Her şey pahalandı ve vatandaşların alım gücü ciddi bir şekilde düştü. Bazı insanlar temel ihtiyaçlarını bile satın alamıyor" dedi."
Burak Akıncı
ANKARA, 28 Ağustos (Xinhua) -- Hızla artan tüketici fiyatları, hükümetin bütün gayretlerine rağmen ülkede yaşayan 84 milyonu olumsuz etkiliyor. Ankara'da ikinci el ürünler satan bir dükkan sahibi olan Tuncay Yüksel, ailesinin bu yılın başından bu yana hızla artan fiyatlar nedeniyle et ve süt ürünlerini alışveriş listesinden çıkardığını söyledi. Yüksel, Ankara'nın tarihi Ulus semtindeki dükkanında bir yandan pazarlık için gelen müşterileriyle ilgilenirken Xinhua'ya "Her şey pahalandı ve vatandaşların alım gücü ciddi bir şekilde düştü. Bazı insanlar temel ihtiyaçlarını bile satın alamıyor" dedi. Merkezi İstanbul'da bulunan Yöneylem Sosyal Araştırmalar Merkezi'nin geçtiğimiz günlerde yaptığı bir araştırmaya göre, ankete cevap verenlerin yüzde 53'ünden fazlası günlük harcamalarının taleplerini karşılayamadığını, yüzde 69,3'ü ise gıda ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandığını söyledi. Hükümet Temmuz başında milyonlarca işçiyi 24 yılın en yüksek seviye sine çıkan enflasyondan korumak için asgari ücreti 5.500 liraya (ya klaşık 302 ABD doları) çıkardığını açıklamıştı. Ancak devam eden fiyat artışları hanelerin satın alma gücünü daha da eritti.
Başkent Ankara'da bir pazarda alışveriş yapan insanlar görülüyor, 25 Ağustos 2022. (Fotoğraf: Mustafa Kaya/Xinhua)
Hükümet yanlısı Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Temmuz sonunda, dört kişilik bir ailenin aylık yoksulluk sınırını yaklaşık 22.280 lira, bu ailenin aylık asgari gıda harcamasını ise yaklaşık 6.839 lira olarak açıkladı. Tüketici Hakları Derneği'nin geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamaya göre Türkiye'de halen nüfusun yüzde 90'ı yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Altmışlı yaşlarında bir emekli olan Nevin Güngör, "Artık et ürünleri almıyoruz, süt ürünleri de, bu yüzden vitamin eksikliği yaşıyorum ve hap alıyorum" diyerek durumun yakın gelecekte düzelmesini beklemediğini ekliyor. Ev kadını Fatma Eren de fiyatlardan şikayetçi. "Gıda fiyatları ateş pahası oldu, alışverişe gittiğim her seferde fiyatların değiştiğini görüyorum ve zaman içinde aldıklarımın sayısını azaltmak zorunda kalıyorum çünkü aşırı pahalı. Ayın sonunu getiremiyoruz" diyor. Yerel medya, motorin fiyatlarında ardı sıra iki haftadır yaşanan artışların Türkiye'de yaşam maliyetlerini daha da yükseltmesinin beklendiğini bildirdi. Çevrimiçi yayın yapan enerji dergisi Enerji Günlüğü, Cuma günkü son fiyat artışlarının ardından ülke genelinde ortalama motorin fiyatının 27 lira civarına çıktığını söyledi.
Başkent Ankara'da bir benzin istasyonunda yeni fiyat artışları yansımadan önce gece benzin almak için bekleyen araçlar görülüyor, 7 Haziran 2022. (Fotoğraf: Mustafa Kaya/Xinhua) Akaryakıt Ana Dağıtım Şirketleri Derneği Başkan Yardımcısı Cemil Direkçi Cuma günü gazetecilere, "Hızla artan akaryakıt fiyatlarının, başta gıda ürünleri olmak üzere temel malzemelerin maliyetlerini de ciddi miktarda yukarı çekmesi bekleniyor" dedi Ancak herkes gelecek hakkında bu kadar karamsar bir bakış açısına sahip değil. Ulus'ta 39 yaşında bir kestane satıcısı olan Abbas Karabenli, "Çalı ştığımız ve aileme bakabildiğim sürece şikayet edecek bir şeyim yok. Enflasyon birçok ülkede yükseliyor" dedi.Merkez Bankası önümüzdeki yıl yapılacak genel seçimler öncesinde büyümeye destek olmak için politikasını özellikle gevşek tutarken Türkiye, dörtnala artan enflasyona rağmen 18 Ağustos'ta yaptığı 100 baz puanlık faiz indirimiyle piyasaları şoke etti. Merkez Bankası'nın önümüzdeki aylarda gösterge faiz oranını, Türkiye'deki reel faizleri zaten eksilere iten bir oran olan yüzde 14'te tutacağı tahmin ediliyordu. Öte yandan hükümet enflasyonun vatandaşların üzerinde yarattığı yükü hafifletmek için planlar açıklıyor. Belirlenen bazı marketlerde un, yağ ve etin de aralarında bulunduğu indirimli gıda ürünleri satılıyor. Buralarda yapılan indirimlerin oranı, ürününe bağlı olarak yüzde 25'e kadar varabiliyor. Hükümet, son birkaç yıldır yaşanan ekonomik dalgalanmadan en çok etkilenen düşük gelirli 6 milyon kişinin borçlarının silineceğini de açıkladı. Hürriyet gazetesinin haberine göre silinecek borçlar toplam tutarı 30 milyar lirayı bulan elektrik, doğalgaz, su ve telefon faturalarını da içeriyor.
İstanbul'da bir döviz bürosunun önünde bir erkek görülüyor, 18 Ağustos 2022. (Fotoğraf: Shadati/Xinhua)