İSTANBUL, 6 Aralık (Xinhua) İstanbul'un hemen her meydanında görebileceğiniz kırmızı tenteli minyatür simit tezgahları, insanlara popüler ve ekonomik bir atıştırmalık imkanı sunuyor. Tarihi Osmanlı İmparatorluğu mutfağına dayanan simit, yaygın olarak Türk simidi olarak bilinir genellikle bir bardak Türk çayıyla tüketilen üzeri susam veya ayçekirdeği tohumu ile kaplı yuvarlak bir ekmek türüdür.
Popüleritesinin yanı sıra, İstanbul'un en ekonomik sokak lezzeti olan simidin adedi eskiden 2,5 liraydı (0,18 ABD doları). Ancak, hammadde fiyatlarında bir yıl içinde yaşanan yüzde 300 artışın ardından 100 gramlık bir simidin fiyatı, bu hafta başında yüzde 40 artarak 3,5 liraya yükseldi.
Sokak satıcısı Emin Korkmaz, 1977'den bu yana İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde bulunan İstiklal Caddesi'nde simit satıyor. Korkmaz, 100'e yakın sıcak simidi seyyar tezgahına yerleştirirken son fiyat artışı hakkında, "Zam olmasına karşıyız" diyerek yakınıyor. Geliri ile ilgili olarak, "Normalde günde 300'ün üzerinde simit satıyorum… Bana kar kalmıyor" diyen Korkmaz, satışları düşse de birçok İstanbullu için hala en ucuz öğün olması nedeniyle Türk halkının artan fiyata karşın simit almaya devam edeceğini ifade etti. Korkmaz, "Restoranda bir tabak çorba içseniz bu size 15 liraya mal olur" dedi.
Türk lirası, bu yıl ABD doları karşısında yüzde 40'tan fazla değer kaybetti ve ülkede yıllık enflasyon Kasım ayında yüzde 21,31'e ulaştı. Geçtiğimiz Cuma günü bir dolar 13,78 liradan işlem gördü. Simit fırıncısı Kasım Yağcı, toptancıların un, margarin ve susam fiyatlarındaki değişimlerini anlık olarak bir mesaj servisiyle cep telefonundan takip ediyor ve toptancıları "borsa gibi davranmakla" suçluyor. Yağcı, iki ayda 18 kilogram margarinin fiyatının 300 liradan 630 liraya, bir kilogram susamın fiyatının ise 16 liradan 35 liraya çıktığının altını çizdi. Beyoğlu'nda bulunan simit üretim tesisindeki büyük odun fırını önünde Xinhua'ya konuşan Yağcı, "1994 yılında bu işe başladığımdan beri böyle büyük bir fiyat artışı görmemiştim" dedi.
Yağcı, 10 çalışanıyla birlikte her gün ortalama 1500-2000 simit üretiyor. "Herhangi bir kar arayışında değilim. Sadece (artan fiyatlara ve yüksek yaşam masraflarına) karşı durabilmek istiyorum" diyerek simit üretiminde kullanılan hammaddelerde yaşanan son fiyat artışı hakkında yakındı. Yağcı'nın iş arkadaşı Abdulbaki Kır, Xinhua'ya verdiği röportajda, "Çok zor zamanlardan geçiyoruz" ifadesini kullandı. "Masraflar çok büyük. İşçilerin maaşlarını ve kirayı ödüyoruz, sigorta masraflarını karşılıyoruz, odun ve elektrik gibi diğer masrafları ödüyoruz" diye ekledi. Kır'a göre odun fırınında simit pişirmek zahmetli ve pahalı.
Kır, "Sabah çok erken saatte çalışmaya başlıyoruz. Eğer dikkat etmezsek, ürün hemen bozuluyor" dedi ve bir ton odunun 1400 liraya mal olduğuna dikkat çekti. İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Şaban Öztürk'e göre, eğer un, margarin ve susam fiyatlarındaki yükseliş bu hızda devam ederse, bir simit yakında 5 lira mal olacak. Öztürk, yerel medyaya verdiği röportajda, bu fiyat artışlarının bazı küçük işletmeleri "önümüzdeki üç ila beş ay içinde iş yerlerini kapatmaya" zorlayabileceğini söyledi.