Sağlıklı beslenme sağlıklı bir yaşamın da anahtarı. Fast food yiyecekler, yüksek oranda şekerli, tuzlu, kalorisi yüksek yiyecekler ile bunların aşırı tüketiminden doğan hastalıklar tüm dünyanın gündeminde olan sorunların başında geliyor. Özellikle obezite ve buna bağlı oluşan hastalıklar yiyeceklerden içeceklere kadar pek çok gıda ürününün de sorgulanmasına neden oluyor.
Öyle ki içecek sektöründe de pek çok firma tüketicinin kilo alma veya sağlıklı beslenme kaygıları nedeniyle ‘şekersiz’ ya da ‘sıfır şeker’ gibi ibarelerle yeni ürünler pazara sunuyor. Bu da tüketici nezdinde bir algı oluşmasına neden oluyor. Dünyada ve Türkiye’de sağlıklı içecekler alanında ortaya konulan regülasyonlar ve bu regülasyonların pazara yansıyan tarafı ile ilgili Uludağ İçecek Ar-Ge Yöneticisi Çağlar Ercan soruları yanıtladı.
Global bir sorun haline gelen sağlıklı beslenme ve obeziteyle mücadele konusunda dünya genelindeki uygulamalar neler?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Avrupa Komisyonu, obezite ve bulaşıcı olmayan diğer hastalıklar ile mücadele planları kapsamında tüketicilerin tükettikleri gıda ve içecekler hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıklarını, etiketlerin daha anlaşılır olması gerektiğini belirtiyor. Bu bağlamda pek çok ülke de bu konuda yeni uygulamaları hayata geçirmeye başladı. Örneğin Fransa’da uygulanmaya başlayan bir beslenme etiketi olan Nutri-Score, 5 farklı renkle (yeşilden kırmızıya - pozitiften negatife) ve harflerle (A’dan E’ye - pozitiften negatife) besin puanını ifade ediyor ve tüketiciye ürünün beslenme puanı ve gıdaların genel besin değerlerini gösteriyor.
Color nutrition label olarak isimlendirilen bu yöntem ilk olarak 2017 yılında uygulanmaya başlandı. Buradaki değerlendirmelerde gıdanın enerji ve besin öğeleri tablosunda yer alan parametreler dikkate alınır. Yüksek şeker, yüksek tuz veya yüksek enerji değerleri gıda puanını negatif yönde etkiler. Fransa başta olmak üzere Belçika 2018, İsviçre 2019, Almanya 2020, Lüksemburg 2020 ve Hollanda 2021 yıllarında bu gıda etiketleme sistemini kullanmaya başladı. 2006 yılında, Birleşik Krallık Gıda Standartları Ajansı (FSA) ise Birleşik Krallık’taki gıda perakendecilerinin ve imalatçılarının çeşitli kategorilerdeki ürün ambalajlarına trafik ışığı etiketleri yerleştirmelerini tavsiye etti.
Peki Türkiye’de bu alanda yapılan çalışmalar var mı?
Ülkemizde ise Sağlık Bakanlığı ile Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) iş birliğinde ‘Şeker Azaltma Rehberi’ hazırlandı. Bu rehberde yer alan parametreler doğrultusunda şeker tüketiminin toplumda azaltılmasına katkı sağlamak amacıyla çikolata, şeker, gofret, enerji barı, tatlı sos, kahvaltılık gevrek ve alkolsüz içecek gibi ürünlerde şeker kullanımının 2025’e kadar tedrici olarak yüzde 10 azaltılması hedefleniyor. Konuyla ilgili bilimsel araştırmalar ve iyi uygulama örnekleri ile toplumda şeker tüketiminin/ kullanımının azaltılması için uygulama önerileri ve gönüllü faaliyetleri içeren bu rehbere göre uygulanabilecek bazı yöntemler de belirlenmiş durumda.
Uludağ İçecek olarak sizin bu alandaki çalışmalarınız neler?
Bu kapsamda az şekerli ve daha az kalorili seçenekleriyle oluşturduğumuz yeni ürün kategorilerini, alışılan Uludağ lezzetlerinden ödün vermeden tüketicilerle buluşturuyoruz. Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği Hakkında Kılavuz’da yer alan beslenme beyanları ve beyan koşullarına göre, az şekerli bir ürünün 100ml’sinin içerdiği şeker miktarının 2.5 g üzerinde olmaması gerekiyor. Türkiye’deki markalara ait 12 adet portakallı ve portakal aromalı gazoz ürünlerinde gerçekleştirilen incelemelere göre, Uludağ Az Şekerli Portakallı Gazoz, Türkiye’nin tek az şekerli portakallı gazozu, 24 adet limonata ürünlerinde gerçekleştirilen incelemelere göre de Uludağ Az Şekerli Limonata, Türkiye’nin tek az şekerli limonatası olarak belirlendi.
Türkiye’nin tek az şekerli Portakallı Gazoz ve az şekerli Limonata çeşitlerini tüketici beğenisine sunan marka olarak bu kategorideki ürünlerimiz 250ml porsiyon başına sadece 28 kalori içeriyor. Aynı yönetmeliğe göre bir ürünün daha az kalorili olarak tanımlanabilmesi için ise besin öğeleri içerisinde yer alan enerji miktarında, benzer bir ürüne göre en az yüzde 30’luk bir azalma sağlanması beklenir. ‘Şeker olsun ama kalorisi de daha az olsun’ diyen tüketiciler için bu kategoride de Efsane lezzet daha az kalorili Uludağ Gazoz yer alıyor. Çarpıcı ambalaj tasarımları ile kolaylıkla ayırt edilebilen Uludağ İçecek’in son yenilikleri, PET ve kutu ambalajlarda tüm Türkiye’de raflarda yer alıyor.
(Dünya - Esra Özarfat)