Enflasyonist baskı ve artan kur paralelinde Türkiye’de otomobile erişim giderek zorlaşırken, üst üste gelen zamlar nedeniyle yüzde 80 ÖTV dilimi altında kalan model sayısı da 10’un altına düştü. En ucuz otomobilin fiyatı 400 bin TL’ye yaklaştı. Yüzde 45 ve yüzde 50 ÖTV diliminde hiçbir model kalmaması, geçen yıl uygulamaya konulan yüzde 60 ve yüzde 70 ÖTV diliminde ise sınırlı sayıda araç kalması, tüketici tarafında ÖTV’de yeni bir matrah düzenlemesi beklentisi oluşturmuştu. Her ne kadar ODD ve OSD gibi sektörün önde gelen STK’larının başkanları araç bulunurluk sorunun devam etmesi ve ülkenin mali bilançosu göz önüne alındığında yakın zamanda olası bir ÖTV indirimi beklemediklerini dile getirse de son iki günde yaşanan gelişmeler tüketicide bu yönde beklenti oluşturdu.
Ekonomi yönetimine yakın kaynakların DÜNYA’ya verdiği bilgiye göre; kamuoyunda otomobile ÖTV indirimi konusunda beklentinin çok yükselmesi, bütçe imkanları dahilinde bir düzenleme yapılmasının gerekliliğini ortaya koydu.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, yayınlanan tebliğin, bazı tüketicilerde ÖTV indirimi beklentisi yaratmasına yönelik şu yorumu yaptı: ‘Keşke ÖTV indirimi gelse diyorum ama biz bu yönde bir yaklaşım gözlemlemiyoruz. Sektör olarak öncelikle matrah güncellemesinin yapılmasını bir de engelli ÖTV muafiyet güncellemelerinin yapılması gerektiğini söylüyoruz. Öncelikle bu iki konunun acilen çözülmesi gerekiyor.’
DÖRTTE BİRİ DAHA AZ VERGİ SÖZÜ
Öncelikle CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, dün akşam sosyal medya hesabı üzerinden, ‘Birkaç ay araç almayı ertelerseniz, Bay Kemal olarak sözümdür: İkinci el araba parasına, sıfır araba aldıracağım sizlere’ notuyla bir video paylaştı. Kılıçdaroğlu, bu videoda özetle önümüzdeki seçimlerde iktidara gelmeleri halinde daha ulaşılabilir olan alt segment araçlarda ÖTV’yi dörtte biri oranında azaltacaklarını, sadece lüks araçlardan bu vergiyi alacakları vaadini verdi. Bu da alt segment araçların fiyatlarında yüzde 30-35 arasında indirim anlamına geliyor. Kılıçdaroğlu, ‘İkinci el olarak satılan arabanın parası ile sıfır araba alabileceksiniz’ iddiasında bulundu.
Özellikle sosyal medyada büyük gündem yaratan bu açıklamaların yankısı sürerken, ÖTV konusunda bir hamle de hükümetten geldi. Otomobilde ÖTV düzenleme yetkisine yönelik kanun değişikliği tebliğe taşındı. Resmi Gazete’de yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (2) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği değişikliğiyle, daha önce kanunda yapılan düzenleme tebliğe de taşındı. Buna göre, Cumhurbaşkanı Kararıyla GTİP 87.03 pozisyonundaki insan taşıma için yapılmış taşıtların ÖTV’si 3 kata kadar artırılabilecek. Önceki düzenleme 2 katıydı. Tebliğde ayrıca, uzun süredir tartışma yaratan aksesuar konusuna da açıklık getirildi. Bu tebliğde ÖTV indirimine yönelik bir madde yok. Ancak piyasada bazı kesimlerde bu yönde bir beklenti oluştu. Birçok kişi tebliği ÖTV indirimine bir ön hazırlık olarak yorumladı.
‘ARAÇ ALIMINI ASKIYA ALANLAR VAR’
DÜNYA’ya konuşan Renault bayi yetkilisi, özellikle Resmi Gazete’de yayımlanan yeni ÖTV tebliğinin piyasada bir belirsizlik yarattığını, bazı tüketicilerin alımlarını ötelediğini söyledi. İlgili yönetici, 12 araç almak için sipariş veren bir pazarlama şirketinin temsilcisinin bayiyi arayarak, ‘Araçları biraz bekletelim’ dediğini söyledi. Bayi yetkilisi, tedarik problemleri nedeniyle piyasada arzın hala talebin çok gerisinde olduğunu hatırlatarak, bu nedenle alımlarını öteleyenlerin toplam satışlara etkisinin sınırlı olacağını öngördüklerini belirtti.
Konuştuğumuz Fiat bayisi yetkilisi de yaşanan son iki gelişmenin piyasada belirsizlik yarattığını ifade ederek, ‘Gün içinde müşteri tarafında iptaller oldu ancak bunun tebliğden mi, Kılıçdaroğlu’nun açıklamasından mı yoksa son dönemde banka kredi alımlarında yaşanan güçlüklerden mi olduğunu anlamak kolay değil’ dedi.
Otoshops Genel Müdürü Melih Mutlu da konuyla ilgili DÜNYA’ya konuşarak, yapılan açıklamaların, uzun vadeyi işaret etse de tüketicilerin beklentiye girmesine yol açtığını söyledi. Mutlu, ‘Tabii ki, kısa vadede ihtiyacı olan birçok tüketici alım tercihlerini değiştiremeyecektir. Diğer yandan, ikinci el piyasasında ve fiyatlarda bir değişiklik beklemiyoruz’ dedi.
‘2. EL ARAÇ SATIŞLARINI OLUMSUZ ETKİLER’
Ancak bazı sektör temsilcilerine göre, piyasada ‘ÖTV indirimi’ beklentisinin oluşması ikinci el satışlara olumsuz etki yapacak. Çünkü piyasada son dönemde otomobil satışlarının yüzde 80’den fazlası yatırım amaçlı yapılıyor ve daha çok 3 yaşına kadar olan araçlar tercih ediliyor. Ancak olası bir ÖTV indiriminin gündeme gelmesi durumunda zarar etmek istemeyen bazı tüketicilerin, araç alımını öteleyebileceği belirtiliyor. Çünkü olası ÖTV indirimi, sıfır araçları yeniden avantajlı hale getirebilir, bu da ikinci elde fiyatların düşmesine neden olabilir.
‘TALİHSİZ AÇIKLAMA’
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Başkanı Aydın Erkoç, Kılıçdaroğlu’nun otomobil alım ve satımını erteleyin çağrısının halihazırda zorlu bir süreçten geçen sektörü daha da sıkıntıya sokacağını söyledi. Erkoç, ‘Araç almak ya da aracını satmak isteyen vatandaşların kafasını karıştıracak ve sektörde belirsizlik yaratacak talihsiz bir açıklama olmuştur’ dedi.
KILIÇDAROĞLU: İKİNCİ EL PARASINA SIFIR OTOMOBİL ALABİLECEKSİNİZ
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, dün akşam sosyal medya hesabı üzerinden, ‘Birkaç ay araç almayı ertelerseniz, Bay Kemal olarak sözümdür: İkinci el araba parasına, sıfır araba aldıracağım sizlere’ notuyla bir video paylaştı ve otomobil sektörüne yönelik özetle şu açıklamayı yaptı: ‘Bugün otomobil vergileri konusunu açıyorum. Özellikle ÖTV. Türkiye’de bir araç alırken dünyanın en yüksek araç alım vergisi olan, ÖTV’yi ödüyoruz. Yetmiyor, aracın bedeli ile birlikte, bu verginin de vergisi olarak alınan yüzde 18 KDV ödüyoruz. Üstüne gümrük vergisi ödüyoruz. Üstüne Motorlu Taşıtlar Vergisi ödüyoruz. Bu kadar vergi nedir Allah aşkına? Şimdi açıkça çağrı yapıyorum; ilk yapacağımız işlerden birisi 1,6 motor otomobillerde vergileri, bugünün yaklaşık dörtte bir oranına indirmek olacak.
Biliyorsunuz, ‘gençlerin ilk sıfır araba almaları için ÖTV yok’ demiştim, o baki. Hafif ticari araçlarda da vergileri indireceğiz. Özetle; bugün, ikinci el olarak satılan arabanın parası ile sıfır araba alabileceksiniz. Tek yapmanız gereken şimdilik araba alımını ötelemek. Ve kısa bir süre iktidarımızı beklemek. Bu kadar. Ailenizle sıfır araba kokusu olan araçlara bineceksiniz. Açık konuşayım. Zenginin, çok kazanının vergilendirilmesi taraftarıyım. Bu ülkede çok kazanan; fakirin, fukaranın hayatının iyileşmesi içinde beytülmale katkıda bulunmak zorundadır. Otomotiv sektörü de bana darılmasın. Onlar da biraz sabretsinler. ÖTV problemini çözdüğümüzde, kayıplarını çok hızlı telafi ederler. …’
YENİ ÖTV TEBLİĞİ ‘AKSESUAR’ KRİZİNİ ÇÖZDÜ
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, Resmi Gazete’de yayımlanan motorlu araçlarda ÖTV uygulamalarındaki değişikliklere ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Bozkurt, ‘Aksesuar satışlarındaki ÖTV uygulamalarında ciddi bir karışıklık ve muğlaklık söz konusuydu. Bu konuya bir açıklık getirilmiş oldu. Hem bayilerin, hem de müşterilerin aksesuar satışlarında karşılaştıkları belirsizlikler çözüme kavuşmuş oldu’ dedi.
Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Altuğ Erciş de yeni tebliğ ile meslektaşları açısından haksız rekabet yaratan çok önemli bir unsurun yürürlükten kaldırıldığını dile getirdi. Yeni tebliğin kendileri açısından faydalarına değinen Erciş, şunları kaydetti: ‘Yeni araç alımlarında müşterilerimiz tarafından talep edilen ve aksesuar adı altında toplanan tüm mal ve hizmetlerin satışı, geçmiş tebliğ ile yetkili satıcılar tarafından gerçekleştirilirse yasal düzenlemenin açık olmaması sebebiyle ÖTV matrahına dahil ediliyor ve hem aracın hem de mal ve hizmetlerin bedeli ÖTV oranında artıyordu. Yeni yayınlanan tebliğ ile bu uygulama tüm piyasa oyuncuları için ortak zemine getirilerek, aracın ilk tescilinden sonra yapılacak mal ve hizmetlerin satışının ÖTV matrahına dahil edilmeyeceği açık ve sarih şekilde düzenlenmiş ve sağlıklı bir ticaret ve vergilendirme yapılabilecek hale getirildi.’
Müşteriler açısından da aynı ürüne farklı fiyat uygulamasını ortadan kaldıracak bu gelişmenin daha faydalı olacağına inandıklarını bildiren Erciş, şunları aktardı: ‘Müşterilerimizin aksesuar kapsamındaki tüm mal ve hizmetlere eşit şartlarda ulaşmasının önünü açacak bu uygulamanın haksız rekabeti ortadan kaldırmasını ve serbest rekabet şartları içerisinde bu ürün ve hizmetlere ulaşılmasını sağlayacaktır. Serbest rekabet ortamının doğal akışına aykırı olan bu durumun yeni tebliğ ile değiştirilmesinden büyük memnuniyet duyuyoruz.’
ÖTV’DE KANUN DEĞİŞİKLİĞİ TEBLİĞE TAŞINDI
Resmi Gazetede yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (2) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği değişikliğiyle, daha önce kanunda yapılan düzenleme tebliğe de taşındı. Buna göre, Cumhurbaşkanı Kararıyla GTİP 87.03 pozisyonundaki insan taşıma için yapılmış taşıtların ÖTV’si 3 kata kadar artırılabilecek. Önceki düzenleme 2 katıydı. Bu değişiklik daha önce kanunda yapılmıştı. Böylece Tebliğ de kanun değişikliğine uygun olarak düzeltilmiş oldu. Ayrıca yine kanunda verilen yetkiye dayalı olarak bu aynı GTİP pozisyonundaki taşıtların motor gücü, cinsi, sınıfı, üst yapı gövde tanımı, emisyon türü ve değeri, istiap haddi ile yolcu ve yük taşıma kapasitesine göre kategorilere ayrılarak ayrı ayrı ÖTV belirleme yetkisi de tebliğe taşınmış oldu.
ARAÇ FİYATLARI DÜŞECEK Mİ?
Öte yandan 26 Ekim 2021'de yayımlanan ‘Vergi Usul Kanunu ile bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da yapılan düzenlemeye istinaden, ÖTV tebliğindeki ‘Bakanlar Kurulu’ ibaresi ‘Cumhurbaşkanı’ olarak değiştirildi. Böylece, Cumhurbaşkanının motorlu araç ÖTV ve matrahlarının alt ve üst sınırını 3 katına kadar artırabilmesi ve sıfıra indirebilmesine ilişkin düzenleme uygulama tebliğinde yer almış oldu.
Uzman isimler, ÖTV değişikliğiyle birlikte araba fiyatlarının değişebileceğini ifade ediyor.
(DÜNYA)