Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT'de teknik çalışmaların tamamlandığını ve Aralık ayında kamuoyu ile paylaşılacağını açıkladı.
‘EYT ÇALIŞMASI BİTTİ, CUMHURBAŞKANIMIZA SUNACAĞIZ’
Bakan Bilgin, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında gerçekleştirilen Kabine Toplantısı sonrasında soruları yanıtladı. EYT konusundaki bir soru üzerine de Bilgin, ‘Çalışmamız son aşamasında. Tamamladık diyebilirim. Aralık ayında bir basın toplantısıyla etraflıca kamuoyuyla paylaşacağız. Çalışmamız teknik olarak bitti, Cumhurbaşkanımıza sunacağız. Sayın Cumhurbaşkanımızla paylaştıktan sonra onu Meclis'e intikal ettiririz.’ açıklamasında bulundu.
ARALIK'TA AÇIKLANACAK MECLİSE SUNULACAK
Bakan Bilgin, bakanlığın gündeminde olan sözleşmeli personel, geçici işçiler, taşeron işçiler ve EYT konularındaki çalışmaların Aralık ayına kadar tamamlanarak kamuoyuna açıklanacağını ve Meclis takvimine alınacağını belirtti.
516 BİN SÖZLEŞMELİ MEMUR KADROYA KAVUŞACAK
Taşeron işçilerle ilgili bir soru üzerine Bakan Bilgin, kamuya kadrolu geçişlerle ilgili zamanın henüz belli olmadığını, ancak çalışmalarını tamamladıklarını söyledi.
‘ÇALIŞMAYI CUMHURBAŞKANIMIZA SUNACAĞIZ’
Bakanlık olarak şu anda üzerinde çalıştıkları konuları aktaran Bilgin, ‘Sözleşmeli personel meselesi var. Bunlar 516 bin kişinin kadro haklarına kavuşması meselesidir. Onun çalışması bitti, zaman meselesi var’ dedi. Bilgin, çalışmanın son halinin Cumhurbaşkanı Erdoğan'a sunulup sunulmadığına ilişkin ise ‘Sayın Cumhurbaşkanımız uygun olduğu zaman sunacağız’ ifadesini kullandı.
Bu çalışmada kamu sendikalarından gelen talepleri de dikkate aldıklarını vurgulayan Bilgin, ‘Geçenlerde arkadaşlarımız bir görüşme yaptı. Bunları da değerlendiriyoruz’ diye konuştu.
EYT konusunda dikkat çeken bir açıklama da MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay'dan geldi. Akçay, ‘Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) defterini, bu yasama yılında, bir daha açılmamak üzere en iyi şekilde çözerek kapatacağız.’ dedi.
Akçay, ‘EYT En geç aralık ayının sonunda, en kötü ihtimalle yeni yılın ilk haftası Meclis'ten EYT geçer. Ama biz, Aralık ayının son günlerinde bunu yasalaştırmayı hedefliyoruz’ diye konuştu.
'YENİ YILA EYT'LİLERİN SORUNLARINI ÇÖZMÜŞ OLARAK GİRMİŞ İSTİYORUZ'
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay yeni yıla EYT'lilerin sorunlarını çözmüş şekilde girmek istediklerini belirterek şu ifadeleri kullandı:
‘Cumhur İttifakı ve MHP olarak konunun sahibiyiz, gereken çalışmaları yapıyoruz. Gereken katkıyı da veriyoruz. İnşallah Genel Başkanımızın da dediği gibi EYT defterini, bu yasama yılında, bir daha açılmamak üzere, en iyi şekilde çözerek kapatacağız. Vatandaşlarımız EYT ile ilgili resmi açıklamaları dikkate alsın.’
EYT'DE KAPSAM GENİŞLİYOR: STAJ SİGORTASI DA BİRLİKTE DEĞERLENDİRİLECEK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin staj sigortası ile ilgili çalışma yaptıklarını belirterek, ‘Stajda sağlık sigortası yapılıyor ama emeklilik sigortası yapılmıyor. Çok eski bir düzenleme. Bu konunun yeniden ele alınması gerekiyor. Ben bu konuda bir çalışma yaptırıyorum. Bunun sonuçları ne olur? Bu EYT kapsamında da bunu değerlendirmek gerekir’ ifadelerini kullandı.
STAJ VEYA ÇIRAKLIK SİGORTASI İLE EMEKLİLİK HESABI
Mevcut düzenlemeye göre staj ya da çıraklık sigortasında sadece iş kazası ve meslek hastalığına karşı sağlık primleri yatırılıyor. Bu primler kısa vadeli sigorta kollarından sayıldığı için emeklilik hesabında kullanılamıyor.
MEVCUT DURUMDA STAJ SİGORTASI EMEKLİLİK SİGORTASI BAŞLANGICI OLARAK KABUL EDİLMİYOR
Bu durumda staj sigortasının yapıldığı tarih de sigorta başlangıcı olarak kabul edilmediği için emeklilik hesaplaması bu tarihe göre değil uzun vadeli sigorta kollarından primlerin yatırıldığı günden başlatılıyor.
8 Eylül 1999 öncesinde staj ya da çıraklık ile ilk sigortası yapılan birçok vatandaş daha sonra çalışma hayatına 1999 sonrası başladığı için EYT kapsamına da giremiyor. Ancak avukatlar stajda geçen sürelerini borçlanarak emeklilik hesaplarında saydırabiliyor.
Aynı şekilde sigortadan önce doğum yapan anneler borçlanma yapamazken staj yapan annelere bu hak veriliyor. Böylece staj doğum borçlanması işlemlerinde sigorta başlangıcı olarak kabul ediliyor. Bu iki örnek aslında staj ve çıraklık sigortalıların hem borçlanmaya imkan verdiğini hem de başlangıç sayılabileceğini gösteriyor.
8 Eylül 1999 öncesinde sosyal güvenlik sistemine girmiş olan herkes EYT'li olmasına rağmen hepsinin yasa çıktığında emekli olması da mümkün olmayacak. Çünkü en azından yaş şartı kaldırılsa bile prim ve yıl şartı istenecek.
EN AZ 5.000 GÜN GEREKİYOR
8 Eylül 1999 öncesine dönüldüğünde bile yine en az 5.000 gün prim gerekecek. Bunun dışında yasanın getirdiği prim gün sayısı kabul edilirse bu kez işe giriş tarihine göre 5.000 ile 5.975 gün gerekecek. Bu nedenle EYT'li olmasına rağmen primi eksik olanlar açısından emeklilik mümkün olmayacak.
BAŞVURU ZAMANINA GÖRE EMEKLİLİK HAKKI DOĞACAK
Yasanın başvuru zamanına göre bu kişilerin primlerini tamamladıklarında emeklilik hakkı doğmuş olacak. Burada 3.600 günden kısmi emeklilik hakkı olsa da orada yaş şartı bulunuyor. Buna göre kısmi emeklilikte yaş şartı erkeklerde 60 kadınlarda 58'i bulabiliyor.
ERKEKLERE YIL ŞARTI GEREKİYOR
Prim gün sayısını tamamlamış olsa bile bir EYT'linin emekli olabilmesi için yıl şartını da yerine getirmesi gerekiyor. Yasanın çıkmasından önce sigortalı olanlar için kadınlarda 20 erkeklerde ise 25 yıl bekleme şartı bulunuyor.
Buna göre kadınlar açısından yıl şartı 8 Eylül 2019 yılında tamamlandı. Böylece kadın sigortalılar primini tamamladıklarında yıl şartına takılmadan emekli olabilecek. Erkeklerde ise şu anda 1997 ve öncesinde sigortalı olanlar açısından 25 yıl dolmuş durumda.
Sonrasında sigortalı olanlar ise yıl şartının dolmasını beklemek zorunda. Burada da EYT'li erkek sigortalılar açısından 25 yıl şartı 8 Eylül 2024 tarihinde tamamlanmış olacak.
BAŞVURU NE ZAMAN OLUR?
Beklendiği gibi EYT yasası Aralık ayında Meclis'ten çıkıp yasalaşırsa başvuru süreci de başlamış olur. Burada bir başvuru süresi verilirse bu süre içinde başvurmak gerekebilir. Ancak bir süre konulmaz ise EYT'liler kendi seçtikleri bir tarihte ya da şartları tamamladıkları tarihte başvurabilirler.
EMEKLİLİK MECBUR MU TUTULACAK?
Şu anda uygulanan sistemde emeklilik için sigortalının talebi gerekiyor. Yani sigortalılar isterlerse şartları doldurduktan sonra emekli olmayabiliyor ve çalışmaya devam ediyorlar. EYT yasası ile de zorunlu bir başvuru süreci ve emeklilik olmayacağı belirtiliyor. Burada da isteyen EYT'liler emekli olmak için müracaat edecek.
EYT'LİYE İLK MAAŞ NE ZAMAN BAĞLANACAK?
Emekli maaşları için süreç başvuru tarihi itibariyle başlıyor. Ancak hesaplama başvurulan aydan sonraki ay başından itibaren yapılıyor. Yani Aralık ayında başvuran bir EYT'li için maaş hesaplaması 1 Ocak'tan itibaren yapılacak.
EYT'li sigortalı Ocak ayında başvurursa bu kez hesaplama 1 Şubat tarihinden başlatılarak yapılacaktır. Böylece maaş bağlanana kadar biriken tutar emeklinin hesabına yatırılıyor.