Enflasyon, fiyatlar genel seviyesinde sürekli yükselişleri ifade eder. Dolayısıyla ekonomik şartlar ne kadar ürüne ulaşmayı zorlaştırırsa fiyatlarda yükselme potansiyeli o kadar artar.
2022 yılında Rusya-Ukrayna savaşı ve ticaret yaptırımları, Çin pandemi tedbirleri gibi gelişmeler ürüne ulaşmayı zorlaştıran unsurlardı. Bir yandan üretememe sorunu, diğer yandan yaptırımlar nedeniyle uygun koşullarda alamama sorunu enflasyonu tüm dünyada besledi.
REKABETÇİ FİYATLAR
Şimdi global anlamda durgunluk söylemleri duyuyoruz. Çünkü fiyatlar rekor seviyede arttı. Durgunluk, talep daralması anlamına geliyor. Daha önce pandemi nedeniyle ertelenen talep, 2022’de global anlamda enflasyon artışının diğer sebebiyken, durgunluk dönemlerinde yüksek fiyatlar nedeniyle 2023’te talep daralması yaşanabilir. Bu durum nispeten ürün bolluğuna yol açacak olup, fiyatlar daha rekabetçi ortamda oluşacaktır. O zaman da enflasyonun düşmesine tanık olabiliriz.
PETROL VE DOĞALGAZDA GERİLEME
Maliyetlere gelince, bir yandan yaptırımlar, diğer yandan ürüne ulaşmanın zorluğu, enerji maliyetlerinin ciddi yükselmesine neden oldu. Enerji fiyat artışları bir yandan üretim maliyetlerinin yükselmesine, diğer yandan bazı firmaların üretimlerini durdurmasına yol açtı. O zaman ürüne ulaşmak daha da zorlaştı. Bunun yanında yüksek enerji fiyatları taşıma maliyetlerinin de yükselmesine neden oldu. Dolayısıyla bir yandan enerji, diğer yandan lojistik, enflasyonu tekrar yukarı yönde etkiledi. Petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki düşüş, bundan böyle rüzgarı tersine estirerek enflasyonun düşüşüne katkı yapacak gibi duruyor.
ÜCRET AYARLAMALARI
Enerji fiyatlarındaki gerileme, global durgunluk ihtimalinin artması ve büyüme hedeflerinin aşağı çekilmesi, yüksek fiyatların talebi azaltıcı etki yapması, önümüzdeki aylarda enflasyonda gevşemeyi bize gösterecek gibi duruyor. Yurtiçi ÜFE verisindeki ciddi düşüş de durgunluk konusundaki kaygılarımızı teyit ediyor.
Bu durumda, dış talepteki azalış, içeride ürünün bollaşmasına ve fiyat rekabetinin olmasına neden olacağından enflasyon beklenenden fazla da düşebilir. Ücretlerdeki ayarlamalar da iç piyasanın, global beklentilerin aksine, canlanmasına neden olabilir.
(İTO HABER)