Bilim ve teknoloji

Çin'de bilim insanları yapay güneş için araştırma platformu geliştirdi

Abone Ol

HEFEİ, 15 Ocak (Xinhua) -- Çin'de SWORD olarak adlandırılan lineer plazma jeneratörünün geliştirilmesinde bir adım daha atılarak tasarım özelliklerinin tamamlanması aşamasına ulaşıldı. Çin Bilimler Akademisi'ne bağlı Hefei Fizik Bilimi Enstitüleri'nden salı günü yapılan açıklamaya göre Çin, bu gelişmeyle birlikte Hollanda'nın ardından dünyada bu türden yüksek akışlı bir plazma jeneratörü geliştiren ikinci ülke oldu.

Bu son teknolojiye sahip cihaz, temiz ve sürdürülebilir enerjiden yararlanmak üzere tasarlanan bir füzyon sistemi olan "yapay güneş" için mühim malzemelerin geliştirilmesi açısından hayati öneme sahip.

Süper İletken Plazma Duvarı Etkileşimi Lineer Cihazı (SWORD) olarak adlandırılan jeneratör, antik Çin'deki efsanevi kılıç olan Chixiao'dan esinlenen aerodinamik bir tasarıma sahip.

15,5 metre uzunluğunda ve yaklaşık 22,5 ton ağırlığındaki cihaz, saniyede metrekare başına olağandışı biçimde 10²⁴ parçacık üretip 24 saat boyunca sürekli çalışabiliyor.

Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nde profesör olan Ye Minyou başkanlığında uzmanlardan oluşan bir heyet, salı günü SWORD'un performansını değerlendirerek cihazın, tasarım özelliklerini karşıladığı sonucuna vardı.

Bu, temiz enerji üretmek üzere deniz suyunda bol miktarda bulunan malzemeleri kullanarak güneşin nükleer füzyon sürecini kopyalamayı amaçlayan füzyon cihazları açısından kritik öneme sahip plazmaya temas edecek malzemelerin detaylı şekilde test edilmesine imkan verecek.

Çin'in doğusundaki Anhui eyaletinin merkezi Hefei'deki bir lineer plazma jeneratörünün çalışma durumu hakkında bilgi alan araştırmacılar, 14 Ocak 2025. (Fotoğraf: Xinhua)

Bilim insanları 20. yüzyılın ortalarından bu yana kontrollü nükleer füzyon için deneysel cihazlar konusunda araştırmalar yürütüyor. "Yapay güneş" diye adlandırılan bu büyük bilimsel cihazların, güneştekilere benzer nükleer füzyon tepkimesi mekanizmaları bulunuyor.

Ancak reaktör duvarlarına yönelik yoğun plazma parçacığı bombardımanına dayanabilecek sert malzemelerin geliştirilmesi, bu cihazların geliştirilmesindeki en büyük zorluklardan birini oluşturuyor.

Hefei Fizik Bilimi Enstitüleri'ne bağlı İleri Plazma Fiziği Araştırma Enstitüsü'nden araştırmacı Zhou Haishan, "'Yapay güneşin' uzun süreler boyunca sürekli olarak elektrik üretmesini sağlamak için reaktör içindeki aşırı koşullara dayanabilecek malzemelerin geliştirilmesi kritik öneme sahip.

Bu nedenle plazmaya temas eden malzemelerin test edilmesi için son derece gelişmiş bir deney ortamı gerekiyor" dedi. Enstitüde Çin'in nükleer füzyon enerjisi araştırmalarında çok sayıda dünya rekoru kırmış önde gelen füzyon cihazı olan Deneysel Gelişmiş Süper İletken Tokamak da bulunuyor.

Zhou, ekibiyle birlikte SWORD'un geliştirilmesindeki büyük teknik zorlukların üstesinde gelmek için 5 yıldan fazla bir süredir çalıştıklarını söyledi.

Zhou'ya göre SWORD'un başarılı şekilde geliştirilmesi, Çin'de yeni nesil deneysel füzyon reaktörlerine yönelik araştırmaları destekleyecek. Cihaz, uluslararası işbirliğine de açık olacak.