BEİJİNG, 10 Ağustos (Xinhua) -- Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Ma Zhaoxu Salı günü basının Nancy Pelosi'nin Taiwan ziyaretiyle ilgili sorularını yanıtladı.
Soru 1: Geçtiğimiz günlerde ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Taiwan ziyareti Çin'de halkın büyük öfkesine yol açtı. Bu konu hakkındaki görüşünüz nedir?
Ma: Bu sadece siyasi bir saçmalık ve tehlikeli, kötü niyetli bir provokasyon. Meclis Başkanı Pelosi bu provokatif ziyareti Çin'in uyarısına aldırmadan yaptı. Ziyaret, Çin'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal etti; tek Çin ilkesini ve üç Çin-ABD ortak bildirisinin hükümlerini çiğnedi; Çin-ABD ilişkilerinin siyasi temelini etkiledi ve Taiwan Boğazı'ndaki barış ve istikrarı baltaladı. Bu Çin halkı için kabul edilemez. Çin'in buna karşı önlem almak için her türlü sebebi var. Olay, aynı zamanda, dünyaya ABD'nin Çin'i Taiwan ile kontrol altına alma nedenlerini ve Taiwan yetkililerinin bağımsızlık için Amerikan desteği arama niyetini ortaya çıkaran bir derstir. Sonrasında, uluslararası toplumun tek Çin mutabakatı daha güçlü bir şekilde ortaya çıktı ve ABD'nin "Taiwan kartını" oynama ve Çin'i kontrol altına alma girişiminin popülerliğini daha kaybettiği ve boşuna olduğu anlaşıldı.
Soru 2: ABD, tek Çin politikasında bir değişiklik olmadığını ve Pelosi'nin ziyaretinin tek Çin politikasını ihlal etmediğini iddia ediyor. Buna yanıtınız nasıl olur?
Ma: Tek Çin ilkesi, uluslararası toplumun bir mutabakatıdır. Bu aynı zamanda Çin'in diğer ülkelerle ilişkilerini geliştirmesindeki siyasi temeldir. Bu, geçilmemesi gereken bir kırmızı çizgidir. Tek Çin ne anlama geliyor? Sadece bir yanıtı olabilir. Yani dünyada sadece tek bir Çin vardır, Taiwan Çin'in bir parçasıdır ve Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti tüm Çin'i temsil eden tek yasal hükümettir. Bu, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 2758 sayılı kararı tarafından teyit edilen uluslararası ilişkilerin temel bir normudur. ABD tarafından üç Çin-ABD ortak bildirisinde yapılan bir taahhüttür. Basit ve yalın bir şekilde yazılan ilke çok nettir. Belirsizliğe veya keyfi yorumlamaya yer yoktur. ABD, tek Çin politikasında bir değişiklik olmadığını iddia ediyor. Ama aslında, yıllardır tek Çin ilkesini baltalıyor. Tek Çin politikasına "Taiwan İlişkileri Yasası" ve "Altı Güvence" de dahil olmak üzere bazı tek taraflı maddeler koydu. Bu uluslararası hukuka aykırıdır. Çin bunu asla kabul etmez ve her zaman karşı çıkar. ABD ayrıca Pelosi'nin ziyaretinin tek Çin politikasını ihlal etmediğini iddia ediyor. Üç ortak bildiri, ABD'nin Taiwan ile yalnızca kültürel, ticari ve diğer gayri resmi ilişkileri sürdürebileceğini öngörüyor. Yürütme, yasama ve yargı organlarının tümü ABD Hükümeti'nin bir parçasıdır. Pelosi, ABD Hükümeti'ndeki üç numaralı şahsiyettir. Taiwan'da kaldığı süre boyunca başından sonuna kadar ABD adına konuşuyordu. Kendisi bile bunun resmi bir ziyaret olduğunu kabul ediyor. Bu resmi angajman değilse nedir?
Soru 3: ABD, Taiwan hakkında 40 yılı aşkın süredir geçerli olan statüko değişikliğinin ABD'den değil Beijing'den geldiğini iddia ediyor. Bu konudaki görüşünüz nedir?
Ma: Peki Taiwan Boğazı'nın statükosu nedir? Statüko, Boğaz'ın her iki tarafının da tek ve aynı Çin'e ait olması, Taiwan'ın Çin'in bir parçası olması ve ne Çin'in egemenliğinin ne de toprak bütünlüğünün asla bölünmemesidir. Statükoyu değiştiren Çin değil, ABD ve "Taiwan bağımsızlığı" ayrılıkçı güçleridir. ABD, yıllardır Taiwan yetkilileriyle gizli anlaşmalar yapıyor ve Taiwan ile olan somut ilişkilerini geliştiriyor. Taiwan'a büyük miktarda silah sattı, sözde "asimetrik yetenekler" geliştirmesine yardımcı oldu ve "Taiwan bağımsızlığı" ayrılıkçı güçlerini cesaretlendirdi. Bunlar statükoyu değiştirmiyorsa, nedir? 1992 Konsensüsünü tanımayı reddeden DPP yetkilileri, "kademeli bağımsızlık" için baskı yapmakta ısrar etti ve Taiwan'ın Çinli kimliğini ortadan kaldırmaya yönelik çabaları iki katına çıkardı. Bunlar statükoyu değiştirmiyorsa, nedir? Çin'in karşı önlemleri, ABD ve "Taiwan bağımsızlığı" güçlerinin provokasyonlarına karşı gerekli ve meşru bir yanıttır. Bunlar adil ve yasaldır.
Soru 4: ABD, bir kriz aramadığını ve istemediğini ve Çin'in Taiwan Boğazı'ndaki mevcut gerilimin tırmanmasında sorumluluğu tamamen üstlenmesi gerektiğini söylüyor. Bu konu hakkındaki görüşünüz nedir?
Ma: Bu, siyah ve beyazı karıştırmaktır. Kriz tek taraflı olarak ABD tarafından kışkırtıldı. Çin'in birçok beyanına rağmen, ABD yine de Pelosi'nin Taiwan'ı ziyaret etmesine izin verdi. Bununla karşı karşıya kalan Çin'in, karşı koymaktan ve egemenliğini ve toprak bütünlüğünü savunmaktan başka seçeneği yok. Mevcut gerilimlerin sorumluluğu ve sonucu, ABD ve "Taiwan bağımsızlığı" ayrılıkçı güçleri tarafından üstlenilmelidir.
Soru 5: ABD, Çin'in askeri tatbikatının ve Taiwan Boğazı'nın orta hattını geçmesinin, durumu tırmandıran ve bölgesel barış ve istikrarı tehdit eden aşırı reaksiyon olduğunu iddia ediyor. Görüşünüz nedir?
Ma: Taiwan Boğazı'nda barış ve istikrarı tehdit eden ABD'dir. Taiwan, Çin topraklarının bir parçasıdır. Boğaz'da orta hat diye bir şey yoktur. Çin silahlı kuvvetleri, Çin'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için Çin'in Taiwan adası açıklarındaki sularda askeri tatbikatlar düzenliyor. Önlemlerimiz açık ve orantılıdır. Hem iç hukuka hem de uluslararası hukuka ve uygulamalara uygundur. Kusursuzdur. ABD ve müttefikleri sık sık Çin'in komşu sularına gelerek güç gösterisinde bulunuyor ve ortalığı karıştırıyor. Her yıl yüz kadar askeri tatbikat yapıyorlar. Bir başkası değil, aşırı tepki veren ve durumu tırmandıran onlardır.
Soru 6: ABD, Çin'in ABD ile birçok alanda işbirliğini askıya alma kararının Washington'ı değil tüm dünyayı cezalandırdığını iddia ediyor. Yorumunuz nedir?
Ma: ABD tüm dünyayı temsil edemez. Çin ABD'yi, Pelosi'nin Taiwan'ı ziyaret etmesi durumunda bunun bir krize ve Çin-ABD alışverişlerinde ve işbirliğinde büyük aksamalara yol açacağı konusunda önceden uyardı. Ne yazık ki ABD tarafı bunu görmezden geldi ve ziyareti gerçekleştirdi. Taiwan sorunu, Çin'in temel çıkarlarının özünde yer almaktadır. ABD, Çin'in temel çıkarlarını baltalarken, ihtiyaç duyduğu yerde Çin'den işbirliğini istiyor. Bu nasıl bir mantık? Çin'in bazı alanlarda işbirliğini iptal etme veya askıya alma kararı uyarıda bulunmadan gelmez. Ne demek istediğimizi söylüyoruz ve söylediklerimizde ciddiyiz. ABD'nin şaşırması veya bozulması için hiçbir neden yok. Şunu vurgulamama izin verin: Sorumlu bir büyük ülke olarak Çin, her zaman olduğu gibi, iklim değişikliği ve diğer konularda uluslararası işbirliğinde aktif rol alacaktır. Küresel zorlukların üstesinden gelmek için kendi katkımızı yapıyoruz. ABD'nin yapması gereken, uluslararası sorumluluk ve yükümlülüklerini yerine getirmektir. Kendi hataları için bahane üretmeyi bırakmalıdır.
Soru 7: ABD'de bazıları Çin'in Taiwan Boğazı'ndaki askeri tatbikatlarını Rusya'nın "Ukrayna işgali" ile karşılaştırıyor ve bunun uluslararası toplum tarafından kınanacağını iddia ediyor. Bununla ilgili yorumunuz nedir?
Ma: Böyle bir iddia kötü niyetlidir. Taiwan sorunu tamamen Çin'in iç meselesidir. Ukrayna meselesinden farklıdır. ABD her zaman gerilimi körüklüyor ve sorunları kışkırtıyor. İlk rakamlar, 2. Dünya Savaşı'nın sonu ile 2001 arasında, dünya çapında 153 bölgede 248 silahlı çatışma olduğunu ve bunların 201'inin ABD tarafından başlatıldığını gösteriyor. 2001'den bu yana, ABD tarafından başlatılan savaşlar ve askeri operasyonlar, 800.000'den fazla ölüm ve on milyonlarca kişinin yerinden yurdundan olmasıyla sonuçlandı. ABD, hegemonyasını korumak için bu kadar çok savaş başlattıktan ve bu kadar çok sivili öldürdükten sonra, şimdi Taiwan Boğazı'nda sorunlar yaratıyor. Bunun olmasına nasıl izin verebiliriz?
Soru 8: Birkaç gün önce G7 dışişleri bakanları, Taiwan konusunda olumsuz bir dille bir bildiri yayınladı ve Çin'in eylemleriyle ilgili sözde "endişelerini" ifade etti. Bu arada, Çin'in haklı önlemlerini destekleyen artan sayıda ülke ve uluslararası kuruluş görüyoruz. Sizin görüşünüz nedir?
Ma: 170'ten fazla ülke ve birçok uluslararası örgüt, tek Çin ilkesine bağlılıklarını yeniden teyit ederek ve Çin'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü savunmasında desteklerini ifade ederek doğru olanı dile getirdi. Hem BM Genel Kurulu Başkanı hem de BM Genel Sekreteri, BM'nin, merkezinde tek Çin ilkesi olan Genel Kurulu'nun 2758 sayılı kararına bağlı kalmaya devam edeceğini belirtti. 170'ten fazla ülkeyle karşılaştırıldığında, G7 ne olduklarını düşünüyor? Ne dedikleri kimin umurunda?
Soru 9: ABD, Çin'in daha fazla karşı önlem almaya devam etmesi halinde ABD'nin buna yanıt vermek zorunda kalacağını ve bunun bir tırmanma sarmalına yol açabileceğini iddia ediyor. Bundan sonra neler olabileceğine dair görüşünüz nedir?
Ma: ABD'nin Taiwan Boğazi'ndaki barış ve bölgesel istikrarın en büyük sorun yaratanı olduğu defalarca kanıtlandı. Uluslararası toplum ABD'nin istediğini yapmasına izin verirse, BM Antlaşması sadece bir kağıt parçası olacak ve orman kanunu geçerli olacak. Eninde sonunda zarar gören gelişmekte olan ülkeler olacaktır. Çin halkı safsatalarla yanlış yönlendirilemez, kötülüklerle korkutulamaz ve temel çıkarlarımızı savunmakta asla tereddüt etmeyecektir. ABD'ye şunu önemle belirtmek istiyoruz: Sorumsuzca hareket etme ve bu talihsiz yolda daha da aşağıya gitmeyi bırak. Çin'i kontrol altına almak için Taiwan'ı kullanma girişiminden vazgeç, oyun oynama, tek Çin ilkesine ve üç ortak bildiriye geri dön, Çin-ABD ilişkilerinin istikrarlı gelişimini kolaylaştırmak için doğru şeyler yap ve somut adımlar at.
