PUNOM PEN, 6 Ağustos (Xinhua) -- Çin Devlet Konseyi Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi Cuma günü, Kamboçya'nın başkenti Punom Pen'de düzenlenen 12. Doğu Asya Zirvesi Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda Doğu Asya'da işbirliğini artırmak için üç maddeli bir teklifte bulundu. Wang, Doğu Asya Zirvesi'nin bölgesel barış, istikrar ve kalkınmaya katkıda bulunma açık amaçlarıyla kurulduğunu belirterek Zirve'nin, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği'nin (ASEAN) merkezde olmasına ve Doğu Asya'nın birlikte kalkınma ve müşterek refahına bağlılığını vurguladı.
Wang, uluslararası ve bölgesel durumun şu an karmaşık değişimlerden geçtiğini ve bunlara, önemli bir belirsizlik ve istikrarsızlık sorununun eklendiğini söyledi. Wang; pandemi sonrası ekonomik toparlanmanın ağır gittiğine, Ukrayna krizinin olumsuz etkilerinin de bunların üzerine geldiğine, enerji, gıda ve finans problemlerinin birbirini izlediğine ve sanayi ve tedarik zincirlerinin istikrarının ciddi bir şekilde sarsıldığına işaret etti. Wang, bölge ülkelerinin Doğu Asya Zirvesi'nin tüm taraflar arasında görüş birliği oluşturulması ve güçlüklerin doğru bir şekilde ele alınmasında olumlu bir rol oynamasını umduğunun altını çizdi. Wang, "Zirvenin başlangıç amaçlarını gözden geçirmemiz, gelişme doğrultusunu devamlı olarak yönetmemiz ve küçük dışlayıcı hiziplerin bölgesel yapıyı etkilemesine engel olmamız gerekir" dedi.
Wang gerçek çok taraflılığın ve dışa açık bölgeciliğin desteklenmesi, ortak, kapsamlı, işbirliğine dayalı ve sürdürülebilir güvenlik vizyonunun savunulması ve Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın amaç ve ilkelerinin temelini oluşturduğu uluslararası ilişkileri yöneten temel normların korunması çağrısında bulundu. Wang zirvenin bundan sonraki gelişimi için Çin'in üç maddeli teklifini sundu: Teklifin birinci maddesi, siyasi güvenlik konusunda yapıcı bir yolla diyalog yürütülmesinde ısrar edilmesi Wang, bölge ülkelerinden açıklık ve kapsayıcılık ruhuna destek olmalarını, Asya yaklaşımına bağlı olmalarını ve tüm tarafların ihtiyaç ve endişelerini karşılamalarını istedi. Wang, "Birbirimize saygı göstermeli, farklılıkları gözetirken ortak bir zemin aramalı ve ideolojiler üzerinden sınırlar çizmemeliyiz" dedi. Wang tüm tarafları ülkelerin bağımsızlığı ilkesine bağlı kalmaya, eşit bir zeminde diyalog ve görüş alışverişinde bulunmaya ve diğer ülkelerin iç işlerine karışmaktan kaçınmaya çağırdı. Wang, "ASEAN-merkezli bölgesel işbirliği yapısını pekiştirmeli ve bölgede blok çatışmasına karşı çıkmalıyız" dedi. İkinci madde, zirvenin kalkınma ve işbirliği ivmesinin güçlendirilmesi. Wang, ülkelerin kalkınma sorununu çözüme kavuşturmak ve ortak kalkınmayı gerçekleştirmek için kalkınma ve geçim kaynaklarının artırılmasına öncelik vermesi ve yoksulluğun azaltılması gibi alanlarda yatırımları artırması gerektiğini söyledi.
Ülkelerin yeni bir beş yıllık eylem planı yaparlarken, bölge ülkelerinin sürdürülebilir toparlanmanın sağlanması ortak arzusunu yeterince yansıtmaları gerekir. Üçüncü madde ise risk ve zorluklara müşterek çözüm bulma kapasitesinin güçlendirilmesi. Wang, bölgesel aşı üretimi ve dağıtım merkezlerinin oluşturulması ve kamu sağlığında kapasite oluşumunun güçlendirilmesinde ASEAN'a destek verilmesi çağrısında bulundu. Wang ülkelere, küresel gıda güvenliği konusunda işbirliği inisiyatifini uygulama, enerji güvenliği ve erişilebilirliğe müşterek katkı sağlama ve istikrarlı bir enerji tedarikini garanti etme çağrısında bulundu. Wang, ülkelerin ticaret ve yatırımların serbestleştirilmesi ve kolaylaştırılmasına destek olmaları, sanayi ve tedarik zincirlerinin istikrarını ve sorunsuz akışını sürdürmeleri ve Asya-Pasifik serbest ticaret bölgesini ve Asya-Pasifik ekonomik topluluğunu kurmaları gerektiğini söyledi.