BİRLEŞMİŞ MİLLETLER, 12 Nisan (Xinhua) -- Salı günü yayınlanan "Sürdürülebilir Kalkınma için 2022 Finansman Raporu: Finans Ayrımını Gidermek" başlıklı rapor, zengin ülkeler son derece düşük faiz oranlarıyla borç aldıkları rekor tutarlarla pandemi toparlanmasını destekleyebilirken, en yoksul ülkelerin borçlarını ödemek için milyarlarca dolar harcadığını ve bunun da sürdürülebilir kalkınmaya yatırım yapmalarını önlediğini ortaya koydu. Ortalama olarak, en yoksul gelişmekte olan ülkeler, borçlarının faizi için gelirlerinin yüzde 14'ünü, yani gelişmiş ülkelerdeki yüzde 3,5 oranının neredeyse dört katını ödüyor. Raporda, küresel olarak pek çok gelişmekte olan ülkenin, pandeminin sonucu olarak eğitim, altyapı ve diğer sermaye harcamaları için ayırdıkları bütçelerini kısmak zorunda kaldığı kaydedildi. Rapora göre, birçok gelişmiş ülke 2021'de pandemi şokundan hızlı bir ekonomik toparlanma yaşarken, gelişmekte olan ülkeler kayıplarını telafi edemedi. Gelişmekte olan her beş ülkeden birinde, kişi başına düşen GSYİH'nin 2023'ün sonuna kadar 2019 seviyelerinin altında kalacağı tahmin ediliyor. Bu tahminse Ukrayna'daki savaşın yansımaları hesaba katılmadan önce yapıldı.Pandemi şokunun 2021'de 77 milyon insanı daha aşırı yoksulluğa sürüklediği vurgulanan raporda, uluslararası toplum rotayı tersine çevirmedikçe, bu farkın devam edeceği ve önümüzdeki aylarda ve yıllarda daha da derinleşebileceği uyarısında bulunuldu.
Rapora göre, küresel jeopolitik gerilimler artıyor ve belirsizliği körüklüyor. Ukrayna'daki çatışma, emtia fiyatlarının keskin bir şekilde yükselmesine, daha fazla tedarik darboğazına ve artan finansal piyasa istikrarsızlığına ve aşağı yönlü ekonomik risklere yol açarak stagflasyon korkusunu artırdı. Yükselen enflasyon karşısında küresel finansman koşullarının sıkılaştırılması, daha fazla ükeyi borç sıkıntısı riskine sokacak, mali olanaklarını daha da daraltacak ve ekonomik büyümeyi engelleyecek. Bugün, en az gelişmiş ve diğer düşük gelirli ülkelerin yüzde 60'ının zaten yüksek risk altında ya da borç sıkıntısı içinde olduğu belirtilen raporda, aşı eşitsizliğinin yüksek olmaya devam ettiğine dikkat çekildi. Raporda, iklim değişikliğinin, özellikle savunmasız ülkelerde finansman zorluklarını şiddetlendirmeye devam edeceği belirtildi. Üç alanda önlem alınmasının önerildiği rapora göre, ilk olarak finansman açıkları ve artan borç risklerinin acilen ele alınması gerekiyor. İkinci olarak, tüm finansman akışlarının sürdürülebilir kalkınma ile uyumlu olması gerekiyor. Üçüncüsü, ülkelerin riskleri daha iyi yönetmelerini ve kaynakları kullanmalarını sağlamak için şeffaflık ve bilgi ekosisteminin iyileştirilmesi gerekiyor.
Raporun lansmanını New York'taki BM Genel Merkezi'nde yapan BM Genel Sekreter Yardımcısı Amina Muhammed, "büyük finans ayrımının" üzerine gitmek için harekete geçilmesi çağrısında bulundu. Muhammed sözlerini, "Uluslararası toplum, pandeminin sosyal ve ekonomik yansımalarını azaltmak için aralarında büyük ölçekli acil durum finansmanı sağlanması ve borç erteleme araçlarının oluşturulmasının da bulunduğu önemli adımlar attı. Ancak toparlanma farkını kapatmak, borç sıkıntısı riskini ele almak ve çocuklarımız ve kendimiz için daha iyi bir geleceği güvence altına almak için daha fazlasına ihtiyaç var" diyerek tamamladı.
