SİDNEY, 22 Ağustos (Xinhua) -- Avustralya'nın Monash Üniversitesi'nin, ülke çapında işbirliğine dayalı olarak yürüttüğü bir çalışma, genç insanlara, ücretsiz bir DNA tükürük testi yaptırarak bazı kanserlere veya kalp hastalığına yakalanma konusunda yüksek bir riske sahip olup olmadıklarını öğrenme imkanı sağladı. Pazar günü açıklanan proje, bu hastalık risklerine karşı dünyada yapılan ilk DNA tarama testi olma iddiasını taşıyor. Proje kapsamında, BRCA1 ve BRCA2 genlerindeki DNA varyantları dahil olmak üzere belirli kanser türleri ile kalp hastalığı riskini artıran genler ve Lynch Sendromu risk koşulları için taramadan geçirilecek. Katılımcıların, internet sitesinden abone olduktan sonra posta yoluyla kendilerine gönderilecek küçük tüpe tükürük örneklerini koyup, tarama testi yapılması için geri göndermeleri gerekiyor. Proje lideri Monash Üniversitesi'nden Doçent Doktor Paul Lacaze, "Sadece aile geçmişine dayalı genetik test sunmak yeterli değil.
Genel nüfusta yüksek riske sahip olanlar içinde yüzde 90'a varan bir kesim aile geçmişine dayalı mevcut testlerle tanımlanamıyor" dedi. Araştırmacılar BRCA1 ve BRCA2 genlerindeki DNA varyantlarının kadınlarda daha yüksek kalıtsal meme ve yumurtalık kanseri riskine yol açabildiğini söylüyor. Bunların erkeklerdeki etkisi o kadar yüksek olmamakla birlikte gene de erkeklerde de meme ve prostat kanseriyle ilişkilendiriyorlar ve bu varyantları taşıyan ebeveynler bunları çocuklarına da geçirebiliyor. Lynch Sendromu; kolorektal, endometriyal ve diğer mide-bağırsak kanserleri için risk artıran bir başka durum. Buna karşın araştırmacılar kanserle ilişkili her iki duruma ilişkin riskleri azaltmak için erken teşhisin mümkün olduğunun kanıtlandığını söylediler. 30 yaşın üzerinde yıllık check-up ve tarama yaptırmak ve risk azaltıcı ameliyatlar olmak bunlar arasında sayılıyor. Lacaze, "Bazı kişilerde bu, kanser ve kalp hastalığının erken teşhisi ve önlenmesi suretiyle bu kişilerin yaşamlarını kurtarabilir" dedi. Lacaze şunu ekledi: "Risk altındakileri henüz genç ve sağlıklıyken belirlemeyi ve sağlıkları hakkında daha fazla bilgiye dayalı karar verebilmelerini sağlamayı umuyoruz." Test, genç yaştan başlayarak yüksek kalp hastalığı riskine yol açan ailesel hiperkolesterolemi veya "genetik yüksek kolesterol" üzerine odaklanarak kalp hastalığı riskini de kapsıyor. Araştırmacılar, yaklaşık her 75 kişiden birinin bu hastalıklar açısından yüksek riske sahip olduklarının belirlenebileceğini tahmin ediyor. Bu kişilere, düzenli tarama ile check-up gibi daha fazla uzman konsültasyonu ve önleme yolları sunulacak. Projenin eş lideri Jane Tiller de, "Başarılı olması halinde bu yaklaşım genetik teste erişimi geniş bir ölçekte önemli bir şekilde artırabilir ve çeşitli durumlarda sayısız yaşamın kurtarılmasını sağlayabilir" dedi.
