Xinhua yazarları Xue Ying, Xiong Congru ve Gao Han
URUMQİ, 30 Ağustos (Xinhua) -- Çin'in kuzeybatısındaki Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi, bu yıl yine yoğun bir turizm sezonu geçiriyor. Bölgede Kashgar'ın Eski Şehri ve Urumqi'nin Büyük Pazarı gibi önde gelen turizm adresleri, yerli ve yabancı ziyaretçilerle dolup taşıyor. 25,8 milyonluk nüfusuyla Xinjiang, 2023'te bölgeyi ziyaret eden 265 milyon yerli ve yabancı turistten 296,7 milyar yuan (yaklaşık 42 milyar ABD doları) turizm geliri elde etti. Bu miktar, aynı yıl Hawaii'yi ziyaret eden turistlerinin harcadığının iki katıydı. Gelişen turizm sektörü, Xinjiang'ın dinamik sosyal ve ekonomik kalkınmasının sadece bir boyutu. Bölge, ABD'nin vergi mükelleflerinin paralarını heba etme pahasına Xinjiang'a karşı yürüttüğü şiddetli karalama kampanyasına rağmen kalkınmasını sürdürüyor.
SAHTE SÖYLEMLERE HARCANAN GERÇEK DOLARLAR
ABD'nin Ulusal Demokrasi Vakfı'nın (NED) internet sitesinde yer alan bilgilere göre vakıf tarafından 2021 yılında farklı Uygur "insan haklarını savunma" projelerine 2,58 milyon tutarında hibe sağlandı. Önceki hibelerin listelendiği internet sayfasının "yapım aşamasında" olduğu belirtiliyor. 2022 ve 2023 yıllarına ilişkin verilere ise ulaşılamıyor. NED, internet sitesinde sözde Uygur savunucusu örgütlerin tek kurumsal fon sağlayıcısı olduğunu iddia ediyor ve 2004-2020 yılları arasında Uygur gruplarına 8.758.300 dolar sağladığını söylüyor. Ancak ABD'li vergi mükelleflerinin paraları sadece söylenti üretme makinelerine değil, "Uygurların Zorla Çalıştırılmasını Önleme Yasası" (UFLPA) kapsamında uygulananlar da dahil olmak üzere ABD'nin uyguladığı kötü niyetli yaptırımların yol açtığı fiyat artışları için de harcanıyor.
Söz gelimi Çin'in güneş panelleri, ABD'de üretilenlerden yüzde 20 ila yüzde 40 daha ucuz. Ne yazık ki ABD, Çinli güneş paneli şirketlerinden ithalat yapılmasını engelliyor. Bu da sadece daha yüksek ithalat fiyatlarına yol açmakla kalmıyor, aynı zamanda ülkenin yenilenebilir enerji hedeflerini tutturma çabalarını da zora sokuyor. "Uygurların Zorla Çalıştırılmasını Önleme Yasası"nın yaptırım listesi, giyim, tarım, polisilikon, plastikler, kimyasallar, batarya ve ev aletleri gibi çok farklı alanlarda faaliyet gösteren işletmeleri kapsadığı için yaptırımların ABD'li imalatçı ve tüketicilere bindireceği toplam maliyetin öngörülenden daha fazla olacağı tahmin ediliyor.
DEZAVANTAJLARIN MOTİVASYONA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
Öte yandan ABD'nin yaptırımlarının Xinjiang'ın sosyal ve ekonomik kalkınmasına büyük darbe vurduğuna yönelik kanıt bulunmuyor. 2021'in sonlarına doğru çıkarılan ve Ekim 2022'de yürürlüğe giren "Uygurların Zorla Çalıştırılmasını Önleme Yasası"nın tam olarak uygulandığı ilk yıl olan 2023'te bölgenin gayrisafi yurtiçi hasılası (GSYİH) yüzde 6,8 artış sergiledi. Kişi başına düşen harcanabilir gelir ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7 artışla 28.947 yuana (yaklaşık 4.063 dolar) ulaştı.
Yaptırım uygulanan şirketler, ihracat kısıtlamaları yüzünden karşılaştıkları bazı olumsuzluklara rağmen ayakta kalmayı başardı ve hiçbiri iflas etmedi. Bu şirketlerin ürünleri Çin'in devasa iç pazarında tüketildi ya da diğer ülkelere ihraç edildi. Buradan da anlaşılacağı üzere, ABD pazarının kaybedilmesi üzücü bir gelişme olsa da vurucu olmaktan çok uzakta. Şurası bir gerçek ki Xinjiang, dirençle ve güvenle yoluna devam ediyor. Bu yılki kalkınma hedeflerinin duyurulduğu Xinjiang'da yüzde 6,5'lik bir GSYİH artışının yanı sıra kişi başına düşen harcanabilir gelirde kentsel kesim için yüzde 6,5, kırsal kesim içinse yüzde 7,5 artış bekleniyor.