CHENGDU, 2 Aralık (Xinhua) -- 5. Çin-Orta Asya Dışişleri Bakanları Toplantısı Çin'in güneybatısında yer alan Chengdu kentinde düzenlendi. Pazar günü gerçekleştirilen toplantı, dışişleri bakanları arasındaki işbirliğinin kapsamlı şekilde ileriye taşınması ve önümüzdeki yıl düzenlenecek 2. Çin-Orta Asya Zirvesi'ne yönelik siyasi hazırlıkların yapılmasına ilişkin yoğun görüşmelere sahne oldu.
Çin Dışişleri Bakanı ve Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Büro Üyesi Wang Yi'nin başkanlık yaptığı toplantıya Kazakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Murat Nurtleu, Kırgızistan Dışişleri Bakanı Ceenbek Kulubayev, Tacikistan Dışişleri Bakanı Siraciddin Muhriddin, Türkmenistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Raşid Meredov ve Özbekistan Dışişleri Bakanı Bahtiyar Saidov katıldı.
Çin-Orta Asya Mekanizması'nın dört yıldır yürürlükte olduğunu hatırlatan Wang, bu süre zarfında iyi komşuluk, dayanışma ve pragmatizm ilkeleriyle hareket eden altı ülkenin, mekanizmanın gelişimi yönünde birlikte çalıştığını söyledi.
Wang, geçtiğimiz yılın mayıs ayında Xi'an kentinde düzenlenen ilk zirveden bu yana önemli ilerleme kaydedildiğini ve ilgili projelerinin yarısından fazlasının uygulanmakta olduğunu ya da projelerde önemli ilerleme gerçekleştiğini belirtti.
İki tarafın ticaret, gümrük, tarım, ulaştırma ve sanayi yatırımı gibi alanlarda bakanlık platformları kurduğunu belirten Wang, Çin'in Orta Asya ülkeleriyle işbirliğini artırmaya ve kalkınma stratejilerini uyumlu hale getirmeye istekli olduğunu sözlerine ekledi.
Toplantıda söz alan beş Orta Asya ülkesinin dışişleri bakanları, eşitlik ve karşılıklı saygı ilkeleri temelinde Çin ve Orta Asya'nın üst düzeyde karşılıklı güvene ve geniş işbirliğine sahip olduğunu ve komşu ülkeler arasındaki ilişkilere model teşkil ettiğini ifade etti. Altı dışişleri bakanı, Çin-Orta Asya ilişkilerinin yüksek kaliteli gelişimini teşvik etmek üzere iki yılda bir belirli bir tema etrafında işbirliği yılı düzenleme konusunda mutabakata vardı.
Wang, toplantının ardından beş Orta Asya ülkesinin dışişleri bakanlarıyla düzenlediği ortak basın toplantısında varılan sonuç ve mutabakatları özetledi. Wang, Çin ve Orta Asya ülkelerinin, ortak zirve bildirisi, yüksek kaliteli Kuşak ve Yol işbirliğine yönelik eylem planı, daimi iyi komşuluk ve işbirliği antlaşması ve diğer önemli alanlarda anlaşmalar hazırlamaya başlayacağını söyledi.
Wang, tüm cephelerde modernleşmeyi gerçekleştirmek ve işbirliğini derinleştirmek üzere altı ülkenin, ticaretin kolaylaştırılması, sanayi yatırımı, bağlantılılık, yeşil madencilik, tarımsal modernleşme ve sorunsuz halklar arası ilişkiler şeklindeki önceliğe sahip altı alana odaklanması gerektiğini vurguladı.
Wang, BeiDou Navigasyon Uydu Sistemi uygulamaları, yoksulluğun azaltılması, çölleşmenin kontrol altına alınması, yüksek öğrenim ve kültürel etkileşim konularında Orta Asya ile işbirliğini artırmaya hazır olduklarını dile getirdi.
Bölgesel barış ve güvenliğin sürdürülmesine vurgu yapan Wang, altı ülkenin terör, ayrılıkçılık ve aşırılıkla ortaklaşa mücadele etme, Orta Asya ülkelerinin içişlerine yönelik dış müdahalelere ve Orta Asya'da kaos ve kargaşa çıkarma çabalarına kararlı şekilde karşı çıkma ve Afganistan'a barış ve yeniden imar konusunda destek verme konusunda mutabakata vardığını ifade etti.
Çin ve Orta Asya ülkelerinin medeniyetler arasında karşılıklı öğrenmeyi ve yönetişim deneyimlerinin paylaşılmasını artırması gerektiğini belirten Wang, önümüzdeki üç yıl içinde Çin'in Orta Asya ülkelerine yönelik 1.500 eğitim fırsatı ve 600 burs sağlayacağını sözlerine ekledi.
Wang, çok taraflılığın teşvik edilmesi konusunda altı ülkenin çok taraflılık ve uluslararası adalet ve eşitliği el üstünde tutma konusunda taahhütte bulunduğunu belirtti. Dışişleri bakanları pazar günü Orta Asya'ya yönelik "Tianfu" sınır ötesi tırlarla yük taşıma hizmetinin açılış törenine de katıldı. Söz konusu ulaştırma hizmeti, beş Orta Asya ülkesindeki 20 kentle bağlantı sağlıyor. Hizmetin üç yıl içinde önde gelen Orta Asya kentlerine genişletilmesine yönelik planlar bulunuyor.